Mahşerin 4 Atlısı
MAHŞERİN 4 ATLISI
Washington Üniversitesi'nde fahri psikoloji profesörü olan Amerikalı psikolog, John Mordechai Gottman; uzun yıllar süren araştırmaları sonucunda ilişkilerin bitmesine yol açabilecek dört temel davranış biçimini ortaya koymuştur.
Bunları da Mahşerin 4 Atlısı olarak tanımlamıştır. Bu davranış biçimleri aşağılama, eleştiri, sürekli savunma halinde olma ve duvar örmedir.
AŞAĞILAMA
İkili ilişkilerde olmaması gereken en olumsuz davranış biçimlerinden biridir. Taraflardan birinin kendisini diğerinden üstün görmesi ve diğerini küçümsemesi durumudur. Böyle bir ilişki biçiminde çatışma da kaçınılmaz olacaktır. Aşağılama ifadeleri içerisinde tiksinme mesajları da bulundurduğundan dolayı sorunların çözülmesi imkânsız hal alacak ve ilişkinin bitmesine yol açacaktır.
Örneğin; “Çok beceriksizsin” “Ben sana söylemiştim.” “Bu yaptığın tam bir aptallık.” vb. kişiliğe yönelik suçlamalar aşağılama içerir.
İkili ilişkilerde olması gereken ise aşağılama yerine takdir etme ve saygı duymadır.
ELEŞTİRİ
Eleştiri karaktere ve kişiliğe yönelik olumsuz ifadelerdir. Kişiler arasında şikâyetlerin olması kaçınılmazdır; ancak şikâyet ve eleştiri sıklıkla birbirleriyle karıştırılan kavramlardır.
Örneğin; “Sürekli bunu yanlış yapmandan bıktım, bir türlü öğrenemedin.” ifadesi eleştiriyken; “Sen sürekli bu hatayı yaptığında, işimiz gecikiyor. Birlikte çalışmamızı ya da bir arkadaşından destek alarak çalışmayı ister misin?” ifadesi daha doğru olacaktır.
Olması gereken karşı tarafı suçlayıcı sen dili yerine ben ya da biz dili kullanılmasıdır.
LinkedIn tarafından öneriliyor
SÜREKLİ SAVUNMA HALİNDE OLMA
İlişkinin bitmesine neden olan bir diğer davranış biçimi ise kişilerin karşı tarafı anlamaya çalışmadan sürekli kendini savunmasıdır. Savunmada en belirgin özellik, karşı tarafın söylediklerini duymamaktır. Taraflardan biri diğerini eleştirdiğinde diğeri savunma pozisyonuna girer; ancak savunma bir çeşit karşı tarafı suçlama olduğundan ve “sorun bende değil sende” mesajı içerdiğinden çatışma artarak devam eder. Kısır döngü oluşur.
Örneğin, “Bu senin hatan.”, “Bunun sorumlusu sensin.”, “Asıl sen bunu daha çok yapıyorsun.” gibi ifadeler savunma ve aynı zamanda da suçluluk içerir.
Olması gereken ise sadece kendini savunmaya çalışmak değil, çatışma anında sorunun bir kısmını kabul etmek ve sorumluluğu üstlenmektir.
DUVAR ÖRME
Diğer üç davranış biçimine göre duvar örme daha tehlikesiz görünse de aslında ilişkilere en çok zarar veren davranışlardan bir tanesidir. Duvar örme, tartışma sırasında taraflardan birinin fiziksel ve ruhsal anlamda iletişimi kesmesi ve konuşmamasıdır. Bu davranış biçimi temelinde karşı tarafa “sen değersizsin” mesajı verdiğinden dolayı tehlikelidir.
Örneğin, küsmek ya da suskun kalmak bir duvar örme davranışıdır.
Olması gereken ise sakinleştikten sonra sorun hakkında konuşmaktır.