MERAKLI ZİHİNLER

TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplarından yayınlan “Meraklı Zihinler” kitabı yazın sıkılmadan okuyacağınız bir başucu kitabı. Adı ile müstesna okuyan kişiye ilham veren 27 makaleden oluşuyor. 

Kitabın editörü, John BROCKMAN’, dünyaca ünlü biliminsanları ile katıldığı bir yemekten sonra bu kitabı yazmaya karar veriyor. Amerikalı Felsefeci *Prof. Dan Dennettin “Düşüncelere tutku duymaya ne zaman başladın?” sorusuna karşılık 6 yaşındayken çok soru sorduğu için bir yetişkinin ona “Bu kadar ilginç sorular sorduğuna göre sen filozof ol” dediğini anlatır. O gece masadaki biliminsanlarının çoğunun ortak özelliğinin çocukken soru sormaya, araştırmaya çok meraklı oldukları ve müthiş bir öğrenme tutkuları oldukları ortaya çıkar.  

Editör kitapta dünyaca ünlü düşünürlerin çocukluklarını gözler önüne seriyor. Çocukluklarında onları biliminsanı olmaya yönlendirecek neler yaşadıklarını bize çok akıcı bir dil ile aktarıyor. Makaleleri okurken tümünün hayatına etki eden biri olduğunu görüyorsunuz. Bu bazen ailelerinden biri olurken çoğu zaman öğretmenleri onları şu andaki araştırma alanlarına yönlendirmiş. 

İlginçtir ki çoğunun kitaplara ve okumaya düşkünlükleri göze çarpıyor. Kitaplar, hepsinin hayatında önemli bir yere sahip. Dennett’in çocukken hatırladığı evlerinin kitap ve dergi ile dolu olması ve yemeğin ortasında masadan kalkmanın tek özrünün anlaşmazlık konusu olan bir noktayı aydınlatmak için bir başvuru kitabına bakmak olduğudur. Keza, **Profesör Janna Levin’nin bağımlılık sınırına varan kitap açlığı- yedek kitapsız kalmamak için kitap biriktirmeler, çekmecelerde, yatağın altında, kutulardaki kitapları… 

Okudukça aslında çoğunun hayatında dönüm noktaları, rastlantılar ve etkilerin önemli yer aldığını görüyorsunuz. Örneğin ***Psikoloji Profesörü Mihaly, 17 yaşındayken parası olmadığı için sinema yerine “bedava” olan Karl Jung konferansına gittiğinde daha önce farkında bile olmadığı Psikoloji alanı ile tanışır. Sonrasında, Jung’ın, Freud’un ve Adler’in tüm kitaplarını okur ve hayatını bundan sonra şekillendirir. 

Çeşitli baskılar görmelerine ve ikilemler yaşamalarına rağmen tutkularının peşinden sürüklenmişler. Felsefe Profesörü ****Paul Davies’in babası evrenin gizemli işleyişi üzerine kafa patlatmanın gereksiz ve anlamsız olduğunu düşünmesine rağmen o varoluşunu sorgulamaya devam etmiş. Yine, Daniel Dennett çocukken bir türlü ne olacağına karar verememiştir. Ressamlıktan, heykeltıraşlığa, caz müzisyenliğinden mühendisliğe uzanacak bir ilgi alanına sahip bir çocuk olmasına karşın lise son sınıfta kabul aldığı yaratıcı yazarlık dersiyle yazı yazmaya başlamış ve yazmaya devam etmiş.

Aslında “Herşey onlar çocukken başlamış”. Bir ebeveyn ve bir eğitimciyseniz lütfen bu kitabı okuyun ve geleceğin eğitimci adaylarına da okutun. Hatta üzerinde tartışın; bir eğitimci olarak öğrencilerimin hayatına nasıl dokunurum? sorusunu düşündürün.

*Daniel C. DENNETT: Tufts Üniversitesi Bilişsel Araştırmalar Merkezi başkanı ve felsefe profesörüdür. 

**Janna LEVİN: Colombia Üniversitesi’nin Barnard Koleji’nde fizik Profesörüdür.

***Mihaly CSIKSZENTMIHALYI: Chicago Üniversitesi Psikoloji Bölümü eski başkanıdır. Şu an Kaliforniya’daki bir üniversitede İş Yönetimi profesörüdür. 

****Paul C. W. DAVIES: Sydney, Macquarie Üniversitesi, Avustralya Astrobiyoloji Merkezi’nde doğal felsefe profesörüdür.