SÖZLEŞMEDE TARAFLARININ SORUMLULUĞU SÖZLEŞME İMZALANMADAN BAŞLAR
Sorumluluk hukuku haksız fiil sorumluluğu ve sözleşme sorumluluğundan oluşmaktadır[1]. Ancak ekonomik ve sosyal hakların hızla gelişmesiyle klasik edim yükümlülüklerinin eksik kalmasından dolayı ‘ Culpa in Contrehendo‘ adı altında sözleşme öncesi sorumluluk adında bir sorumluluk doğmuştur. Culpa in Contrehendo sorumluluğu, sözleşme görüşmeleri sırasında sorumluluğu ifade etmektedir[2].
Borçlar Hukukuna hakim olan sözleşme serbestisi ilkesine göre taraflar hukuk düzeni içerisinde, sözleşmeye konu olabilecek ilişkilerini istediği şekilde, bizzat düzenlemek özgürlüğüne sahiptirler[3]. Ancak taraflar sözleşme yapmadan önce birbirlerine güven esasına dayalı bazı edimlerde bulunmuş olabilirler[4]. Taraflar arasında güven esasına dayanan bu bağlantıya donkrinde ‘ sosyal temas’, ‘ sözleşme ilişkisi boyutuna varmayan bir özel bağlantı halleri,’ olarak ifade edilir[5]. Hatta bu borcu asli edim yükümünden bağımsız olarak değerlendirilmektedirler. Sözleşme ilişkisinin tarafları, görüşme aşamasında dürüstlük kuralı ve özen yükümlülüğü çerçevesinde, birbirlerine sözleşme hakkında bilgilendirme yapmak, sözleşme şartlarının belirlenmekte yükümlüdürler[6]. Bu yükümlülüğün temeli dürüstlük kuralına dayanmaktadır.
Sonuç olarak, sözleşme öncesi sorumluluktan açıkça Türk Borçlar Kanununda bahsedilmese de Donkrin ve Yargıtay tarafından bu sorumluluğun varlığı kabul edilmektedir.
[1] EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, Ankara 1989 s.23
[2] TARMAN Zeynep Derya , Milletlerarası Özel Hukukta Culpa in Contrahendo Sorumluluğu, Prof.Dr. Rona SEROZAN’a Armağan,İstanbul 2010,s.909;KOCAYUSUFPAŞAOĞLU/HATEMİ/SEROZAN/ARPACI, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Sözleme Dışı Sorumluluk Hukuku, İstanbul 1998 s. 4
[3] EREN s.21
[4] İNAL Tamer, Türk Hukukunda Borç Kaynakları, Borca Aykırılık Sonuçları(Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı, 1992, s.242; TEKİNAY/AKMAN/BURCUOĞLU/ALTOP, Borçlar Hukuku Genel Hükümler,İstanbul 1993, s.976
[5] GÜVENÇ Özgür, Culpa İn Conrehendo Sorumluluğu Bağlamında Sözleşme Görüşmelerinin Kesilmesi, Gazi Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi C.XVIII,Y.2014 Sa.3-4 s. 364; EREN 1989 s.37, 48 atfen 14-56a
[6] OĞUZMAN Kemal/BARLAS Nami, Medeni Hukuk Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2004 s.196; YALMAN Süleyman, Türk İsviçre Hukukunda Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk Ankara 2006 s. 37; İNAL s. 243