Sahra Çölünün Altında Ne Var?

Sahra, Kuzey Afrika'da bulunan, yaklaşık 12 ülkeye yayılan ve 9.000.000 kilometrekareden fazla alanı kapsayan dünyanın en büyük tropik çölüdür. Su eksikliği nedeniyle tüm yıl boyunca kuraktır, ayrıca gece ile gündüz arasındaki büyük sıcaklık farkı çevreyi sert hale getirir.

Sahra Çölü'nün yüzeyi kum tepeleri, çöl savanları ve irili ufaklı çöl kayalarıyla kaplıdır. Antik çağlarda bu çöl önemli bir ticaret ve kültürel alışveriş kanalı olarak görülüyordu.

Sahra Çölü Afrika'nın yaklaşık dörtte birini kapsıyor. Bilim insanları buranın derinliğini ölçmek için radar teknolojisini kullandı.

Sahra Çölü'nün oluşumu iklim değişikliğine bağlı olarak 2,5 milyon bin yıl önce başladı. Bu alan başlangıçta bir otlak alanıydı, iklimin kurak olduğu dönemde otlaklar giderek küçüldü ve çöl haline geldi.

Sahra Dağları'nın batı kesiminde arazi nispeten yüksek, rakım 3.000 metreden fazla ve aşağıdaki kaya tabakasının kalınlığı birkaç bin metreye ulaşabiliyor; çölün diğer kısımları ise nispeten alçakta ve düşük rakımlı... Buralarda kaya tabakasının kalınlığı da nispeten incedir.

Bilim adamlarının tahminlerine göre Sahra Çölü'nün ortalama derinliği 100 - 150 m civarındadır. En derin yeri 300 metreye bile ulaşabiliyor. Bir katın yüksekliği 3 m ise bu çölün ortalama derinliği 50 kata denk geliyor. Derinliklerin hesaplanması çölün jeolojik yapısı, yağış, su akışı ve diğer faktörlerin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesine dayanmaktadır.

Sahra Çölü'nün derinliği ile ilgili olarak pratikte sabit bir cevap yoktur, çünkü dünyanın jeolojik yapısı çok karmaşıktır ve derinlik farklı bölgeler arasında değişmektedir. Yani ölçüm yapmak için radar teknolojisini kullanmak, Sahra'daki farklı konumların derinliğini kolaylıkla ölçebilir.

Spesifik yaklaşım, çöl zeminine belirli elektromanyetik dalgalar göndermek ve ardından zemindeki farklı arayüzlerden yansıyan elektromanyetik dalgaların dalga biçimi özelliklerini tespit edip kaydetmektir. Son olarak, ölçüm sonuçlarını hızlı ve doğru bir şekilde elde etmek için bu ölçümleri teknoloji aracılığıyla işleyin.

Bu çölün tabanı bölgeye bağlı olarak farklı derinliklerde dağılmış olan kumtaşı ve kayalardan oluşmaktadır. Araştırmalar, Sahra Çölü'nün altında saklı petrolün, devasa yer altı rezervlerinin, bol su rezervlerinin bulunduğunu ve çöl sakinlerine önemli yaşam koşulları sağladığını gösteriyor.

Sahra Çölü bir zamanlar zengin bitki örtüsüne ev sahipliği yapıyordu

Sahra Çölü bir zamanlar zengin bitki örtüsüne ev sahipliği yapıyordu

Daha önce buradaki büyük bir gölün alanı 108.000 km2'ye, derinliği ise 247 metreye kadar çıkabiliyordu. Bu bulgular, eski çağlardan beri Sahra'nın bir çöl değil, çeşitli hayvan ve bitkileri besleyen zengin bitki örtüsüne sahip yemyeşil bir cennet olduğunu gösteriyor.

Sahra'nın kalbinde birçok dinozor fosili, yayın balığı, balina, deniz yılanı gibi bazı deniz türleri ve hatta insan eserleri de bulunmuştur.

Altta ne olduğunu görmek için Sahra'daki tüm kumu kazmak pratik değildir; bu, yalnızca çöl ekosistemine ciddi zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda bir dizi başka çevre sorununu da beraberinde getirir. Her ne kadar sert olsa da Sahra Çölü de harika yerlerden biri. Çöldeki eşsiz ekosistemler ve manzaraların yanı sıra kültürel anıtlar da keşfedilmeye ve korunmaya değerdir.

Yazan : Ngo Nhung

Kaynak: Sohu