Türkiye'nin Otomobili Ne Kadar Gerçekçi

Tanıtımı yapılan Türkiye’nin Otomobili (TOGG) hayırlı olsun. Bu projenin gerçekleştirilmesi gerektiğini düşünüyorum, özellikle yerli tedarikçilerin eksik/zayıf olduğu komponentleri üretebilmesi için güzel bir fırsat sunmaktadır ki bunlar batarya sistemi, elektrik motoru, güç iletim sistemleri, elektronik kontrol üniteleri/yazılımları, vb ülkemizin geleceği için çok stratejik yetkinliklerdir. Zira geliştirdiğimiz bu teknolojileri yerli savunma, havacılık, uzay, gemi, vb sanayilerimizde ucuza ve hızlıca kullanma şansımız olur. Tüm bu avantajlara rağmen yine de bazı konulardaki kaygılarımı belirtmeyi de bir borç ve görev olarak görüyorum.   

Baştan beri “Türkiye’nin otomobili” denilince benim aklıma hep ortalama gelir grubunun satın alabileceği bir araç gelmiştir ki aracın C-segmentinde olacağı söylenmişti. Ancak görünen o ki halkın çoğunluğunun alabileceği bir araç olamayacağı da anlaşılmıştır. Tanıtımı yapılan SUV prototiplerden gördüğüm kadarıyla (D segmentinde olması, dijital/elektriksel mimarisi, FEV olması, vb), bu araç ancak üst gelir grubuna hitap eden bir otomobil olmuş (fiyatını tahmin etmem gerekirse şu anki fiyatlarla en az 400.000 TL olur). Bu fiyata alabilecek kişilerin bir kısmı tabii ki yerli malını desteklemek adına yerli aracımızı alacaklardır ama yine de pek çoğumuz aynı fiyata, kendini tüm dünyada kanıtlamış ve prestijli olanlar yerine yerli aracı almayı tercih eder mi, emin değilim? Zira ülkemizde satılan otomobillerin çoğunluğunun, kendi insanımız tarafından üretilmekte olan ve yerlilik oranı %50-70 olan araçlardan oluşmadığınıı biliyoruz. Aksine ülkemizde son 20-25 yıldır toplam satılan otomobillerin %70-75 oranında ithal araçlardan oluşuyor olması da bu konudaki hassasiyetimiz hakkında ipucu veriyor. Bu arada TOGG CEO’su verdiği bir ropörtajda “aracımızın tasarımı ve özellikleri, hedef kitlenin taleplerine göre şekillendi” diyor; buradan anlaşılan da aslında hedef kitlenin, ortalama gelir grubundaki halk olmadığıdır. Bu durumda da yaygın bir kullanım olmayacağını düşünebiliriz. Belki aklımıza devletin destek olacağı ve sübvanse ederek aracın satış bedelini düşük tutacağı düşünülebilir ancak bunu yapması o kadar da kolay değil zira uluslararası rekabet kanunu ve gümrük birliği kuralları bizi bağlayacaktır.

Başlangıç tarihi olarak umarım zikredilen 2022 son çeyreğinde seri üretime geçilir ve yollarda görmeye başlarız. Mümkün mü, mümkün ama Toyota, Mercedes, vb gibi tüm düzeni, süreçleri, organizasyonu, tedarik sistematiği, prosedürleri ve kalite standartları oturmuş firmalar için mümkün. Fabrika binası yapılır, personel alınır, makineleri yerleştiririz, prototip/üretim resimlerini çizeriz, kalıpları üretiriz, komponentleri yerlileştirebiliriz ama üretime başlayınca yani parçaları birleştirmeye başlayınca on binlerce problem çıkar (boyutsal, performans, vb) ve çözülmesi zaman alır. Dahası, aracımızı dünyaya satabilmemiz için gereken Tip Onayı’nın standart/minimum zamanlarda tamamlanabilme şansı çok düşük; homologasyon, regülasyon ve direktifler bazında performans ve çarpma testlerinde pek çok sorun çıkacaktır ve bunları çözmek için tekrar tekrar başa yani tasarıma dönmek gerekebilir. Özellikle yeni araçlarda bu süreç çok uzar.

Tüm bu yukarıda yazdıklarımı dikkate alarak mevcut gidişatın riskli ve gerçekleşme ihtimalini düşük olarak görüyorum. Bizim daha başka, ayakları yere basan ve amaca ulaşmak için fazladan/gereksiz harcama yapmak zorunda kalmayacağımız bir strateji ile ilerlememiz gerektiğini düşünüyorum. Bu bağlamda ilk olarak,

1-     İlk modelimizi C-segmentine çekmemiz gerekiyor (nitelik ve özelliklerini azaltmalıyız)

2-     FEV yerine Hibrit Elektrikli motor kullanmalıyız (keşke Toyota ile işbirliği yapıp doğrudan Hidrojen Yakıt Hücreli aracı üretsek. Bkz. Toyota Mirai)

3-     Üretim hedefi ilk 2 yıl için max. 1.000 adet olmalı; böylece

a.      Aracımızı recall riskine girmeden test etme imkanımız olur, hatalarımızı erkenden görür ve sorunlarımızı hızlıca çözebiliriz

b.      Fabrikayı daha küçük ölçekte yaparak ilk yatırım maliyetlerini/ riskini düşürürüz

c.      Öğrenerek ve sindirerek büyütürüz

d.      Tip onayı için daha iyi hazırlanma şansımız olur

Sonuç olarak söylemek isterim ki sadece bu proje değil benzeri pek çok yeni teknoloji üretebileceğimiz projelere ve yatırımlara ihtiyacımız var. Aksi takdirde bu yıldan itibaren dünya liginde “yeni teknoloji” üretemeyecek ve sürekli zayıflayıp dışa bağımlı bir ülke haline geleceğiz. Böylece ulusumuzun muasır medeniyetleri geçme yolundaki gücü zayıflayacak ve tam bağımsızlık ülkümüzü gerçekleştiremeyeceğiz.