Vizyon ve Değişim

Değişen iş koşullarında kariyer hayatı tıpkı pazarlamanın 4P’sindeki “product life cycle” yani “ürün yaşam döngüsü” gibidir.

Neden diyeceksiniz?

Çünkü kendi kariyerimizi bir ürün olarak görecek olursak ilk 3 yıl kariyerde tutunma ve çalıştığı işi öğrenme, ikinci 3 yıl kariyerde gelişim, 6. yıldan sonra kariyerde ilerleme ve terfi olanakları, 10. yıl ve sonrası kariyer düzlüğü dediğimiz kariyerde bir doygunluk söz konusu, ve en sonunda 20. yılla birlikte kariyer sonu yani emeklilik. Değişen iş hayatında kariyer hayatı artık çok daha uzun, 20 yılla işimiz bitmiyor.

İşte burada kritik soru, özellikle kariyer düzlüğünden tekrar kariyer gelişimine yani yükselmesi noktasına nasıl geçebilirim. Yani ürün olarak yetkinlikleriniz doygunluğa ulaştığında ya mevcut ürününüze bir yenilik katacaksınız, yani uzmanlığınızı ve yetkinliklerinizi geliştireceksiniz, ya da bu ürünü raftan indirip yerine yeni bir ürünle piyasaya çıkacaksınız. Bu da yeni bir uzmanlık alanına yönelmek yani değişim demek.

Değişim her sabah işe koyulmak ve yeni şeyler denemek için en büyük motivasyon kaynağımız.

Çünkü hiçbir şey bir önceki gün gibi değil. Piyasa koşullarındaki rekabet hem şirketleri hem de biz çalışanları çok derinden etkiliyor.

Peki bu değişimi iş hayatındaki yetenekler nasıl yönetiyor, gelin buna bakalım birlikte?

80 öncesinde doğan jenerasyon yani X kuşağı daha çok istikrar kuşağıdır. Yani değişim yerine daha çok mevcut durumu korumayı daha güvenli bulan bir kuşaktır. 90’larla birlikte gelen jenerasyon yani Y kuşağı ise değişimin içinde doğduğu için hızlı ilerleme ve yeni şeyler deneme yani değişim yanlısıdır.

Dolayısı ile bu 2 kuşağın kariyere ve iş hayatına yaklaşımları da farklı.

X kuşağı ihtiyacı olduğunda gelişim ve değişim için adım atarken, Y kuşağı hızlı ilerlemesine katkıda bulunacak hızlı gelişim ve değişim çözümlerini tercih etmekte.

Yani Y kuşağı hızlı ilerlemek ve değişimle motive olurken, X kuşağı mevcut durumunu ve yerini korumak için mücadele içinde olduğunu söyleyebiliriz.

Dolayısyla hızlı değişimin yaşandığı sektörlerde Y kuşağının avantajı giderek artıyor.

Peki değişimin hızlı yaşandığı günümüzde kariyer hayatında başarıyı ne getirir?

Başarı öylesine değişken bir kavram ve hissiyat ki, içinde bulunduğumuz koşullara ve hayattaki rollerimize göre an be an değişkenlik gösterebilir. Örneğin bir öğrencinin kariyeri için Nisan ayı sonunda yapılacak TEOG sınavından iyi bir puan almak başarılı bir sonuçken, uzman pozisyonunda çalışan bir kişi için yıllardır kovaladığı terfiyi elde etmek ve sonunda istediği pozisyona yükselmek başarı olabilir.

Kendi tecrübelerimden de yola çıkarak iş hayatında başarılı bir kariyerin ve sürekliliği sağlayan 2 önemli unsurun altını çizebilirim.

Bunlardan birincisi bizi geleceğe taşıyan yenilikçi bir vizyonumuzun olmasıdır. Vizyon nedir? Geleceğin resmidir? Bugünden geleceği kesin olarak görebilmemiz mümkün mü diye sorsam, cevap çok doğal olarak mümkün değil olur, doğru ancak geleceğe hazırlık yapmak bizim elimizdedir.

Bundan tam 21 yıl önce genç bir mühendis olarak satış ve pazarlama alanında kariyer hayatıma başladığımda, bir alanda uzman olmak ve derinleşmek çok çok çok önemliydi. Bugün bu değişti mi diye sorsanız? Cevabım evet, tabi ki uzmanlık halen daha çok önemli, bununla birlikte değişim ve değişimi yönetebilmenin çok  daha kritik bir yetkinlik olarak öne çıktığını söyleyebilirim.

Dijital Pazarlama Uzmanı, Mutluluk Direktörü, Arama Motoru Optimizasyonu Danışmanı, İş Zekası Analisti, Elektronik Öğrenme Eğitmeni, Enerji Verimliliği Mühendisi, DNA Analisti gibi 20 yıl önce hiç olmayan, aklımıza bile gelmeyen bu mesleklerin bugün çok popüler olduğunu görüyoruz.

İşte bu değişimi görebilmek ve buna hazırlayacak yenilikçi bir vizyona sahip olmayı, iş hayatında başarıyı getiren kritik 2 temel yetkinlik olarak görüyorum.

Ayrıca bunu doğrulayan çok değerli bir bir araştırma var. Dünya Ekonomik Forumu’nun her yıl yapmış olduğu Küresel Rakabetçilik Indeksi ile ilgili. Bu konuda geçtiğimiz Ocak ayında kapsamlı bir yazı hazırlamıştım. Bu araştırmaya göre Türkiye Verimlilik Odaklı ülkeler kategorisinden Inovasyon Odaklı Ülkeler kategorisine geçiş aşamasında. Pek çok kriterin izlendiği araştırmada Türkiye iç pazarda rekabet seviyesini korurken dış pazarda daha çok rekabet edebilmek için yenilikçi girişimcilik kapasitesini geliştirmeye ihtiyacı var. Yani Türkiye’nin yenilikçi işgücü kapasitesi düşük, eğitim ve iş dünyası olarak bu kapasiteyi daha çok geliştirmeye ihtiyacımız var.

Kariyer hayatında başarı ve süreklilik için öncelikle iş hayatındaki biz profesyonellere ve iş hayatına girecek olan yeni mezun arkadaşlarımıza ipin ucunu daha sağlam tutup, kariyer için sürekli hazırlık yapmanın önemli olduğunu söyleyebilirim.

Öncelikle kendimizi geleceğe hazırlayacak öncelikli bir kişisel gelişim planı oluşturmak çok önemli

• Bu plan içerisinde gerçekçi bir SWOT analizi ile mevcut güçlü yönlerini, gelişim alanlarını, kariyer gelişimindeki fırsatları ve olası engel ve zorlukların neler olabileceğini mutlaka belirlemeli.
• Bu plan içinde bizi geleceğe taşıyacak yenilikçi bir vizyon tanımı, zor zamanlarında ilerlemek için ilham verecek ve geleceği resmedecek bir vizyon.
• Bununla birlikte kariyer hedefleri nelerdir, gelecekte belirlediğimiz vizyona ulaştıracak hedeflerin 1 yıl, 3 yıl, 5 yıl ve 10 yıllık koymak çok önemli.
• Bu hedeflere ulaştıracak aksiyonlar nelerdir, bunları planlayarak kendi gelişimimizi izlemenin başarıya götürecek yol olacağına inanıyorum.

Tülay Bozkurt

Risus International

Istanbul, 08 Nisan 2014