Yeni Bir İş Modeli: Çelik Yakalı Robotlar

Bir şirketin iş modeli ve iş  yapısı hakkında göstergelerden olan ‘mavi yaka-beyaz yaka’ kavramlarına  son yıllarda çelik yaka (robot çalışanlar) kavramı da eklendi. Robotların ve yapay zekanın sadece mavi yakalı kesimin işlerinde  değil, beyaz yakalılara özgü işlerde de kullanılmaya başlanması  'metal yakalı kavramını ortaya çıkarmıştır. 

 Pandeminin hayatımıza getirdiği  home-office (evden çalışma) çalışma  yaygınlaşıp kabul gören bir sistem oldu. Pandemi yasakları kalkmasına rağmen özellikle büyük şirketler, bu çalışma sistemine devam kararı aldı. Bu da yeni bir iş sistemi getirdi hayatımıza.  Beyaz yakalıların havalı işlerini robotlar devralırken  siber sistemler rağbet görmeye başladı. İnsan çalışanlar evlere kapanırken robotlar, hayalet ofislerde baş köşeye kurulmaya başladı. Yani yeni bir iş modeli çelik yakalı robotlar ortaya çıktı.

YENİ İŞ ARKADAŞINIZ COBOT’LAR

Cobot olarak isimlendirilen bu çelik yakalı robotlar, insanlarla ve diğer makinalarla iş birliğine dayalı (kolaboratif) çalışabilen bir teknolojiye sahip.  Yüksek hassasiyetli, iş birlikçi, ve gelişmiş  teknolojiye sahip oldukları için bu robotlara robotun mavi yakalısı yani çelik yakalı robot denir. Cobot’u, robottan ayıran en önemli fark, insanlarla birlikte ve yan yana onlarla esnek, güvenle ve ekonomik koşullarda çalışabilmesidir.

Mavi Yakalı Robot, Cobot

2008 yılında piyasaya sürülen Cobot’ların önemi insanların yapması tehlikeli olan işleri yapabilmelerinden gelmektedir. Sürekli tekrar eden, manuel yapılan, zorlu ya da riskli işler için ideal olan cobotlar, kalite ve verimliliği artırıp iş güvenliği sağlamaktadır. Her türlü sektöre kolay adapte olan cobotlar, hızlı ve pratik oldukları için iş verimliliği açısından tercih edilmektedirler.

Cobot’lar, hem mavi, hem de beyaz yakalılarla birlikte çalışan  bir iş arkadaşıdır.  Günümüzde saç ekiminden, otomotiv, sağlık, perakende, lojistik birçok sektörde kullanılan çelik yakalı robotlar, Endüstri 4.0’ın en belirgin faydalarındandır.

Çelik Yakalı Robotların Dezavantajları

 Çelik yakalı robotların sayılarının her geçen gün artması,  yöneticiler ve çalışanlar açısından farklı sorunları gündeme getirmektedir. Bunlardan ilki çalışanların, robotlarla çalışmaya  onlarla “meslektaş” olmaya hazır olup olmamalarıdır. Bu konu,  işletmelere  “robotlarla beraber çalışma konusunda çalışanları destekleme” gibi bir takım yükümlülükler getirmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarda şaşırtıcı bir sonuç çıkmıştır.  Bu sonuca göre, çalışanlar,  kendi ülkelerinde üretilen robotları daha olumlu ve daha insani olarak değerlendirmektedirler. Ayrıca çalışanların fiziken  insana daha çok benzeyen robotlarla çalışmayı tercih ettikleri de bu araştırmanın sonucudur.

Robotların yönetici olması durumunda da bir takım sorunlar yaşanabilmektedir. İnsanları yönetirken duygularıyla da hareket eden  insan yöneticilerin yerine duygusuz robotlar geçtiğinde bu çalışanlar için sorun olabilecektir. Çünkü iş yerlerinde yöneticilerin empati kurması da birçok sorun çözebilir. Ama yönetici robotlarda empati yeteneği olmadığı için çalışanların sorunlarını çözmede daha başarısızdırlar.  Mesela, bir robot yönetici, çalışanın gün içerisindeki performansının önceki günler ile kıyaslandığında neden daha düşük olduğunu anlayamazken  insan yöneticiler, bu durumu anlayamasalar da çalışanlarıyla empati kurabilecek, bu performans düşüklüğüne gerekçeler bulabileceklerdir.

Çalışanların Çelik Yakalı Robotlar Hakkındaki Endişeleri

Çalışanların bu konudaki en büyük endişesi işsiz kalacaklarını düşünmeleridir. Çünkü  Çin’den gelen haberlerde fabrikanın tamamını robot çalışana teslim etmek yeni trend. Bu sayede üretim artışı sağlandığı, maliyetin düştüğü ve dünyada rekabette öne geçildiği düşünülmekte. Dolayısıyla bu da çalışanlar için bir nevi korku ütopyası gibi. Düşünsenize bir robot geliyor ve sizi yerinizden ediyor. Kronik işsizlik olarak tanımlanan bu durum, nitelikli insanların işsiz kalmasına neden oluyor. Bu gerçekleşirse yeni bir sosyal kriz olacak ve  gezegende yeni tür yoksul kavimler nesli türeyecektir. Ama bunun tam tersini düşünen uzmanlar da yok değildir. Bu sürecin insanlar açısından sadece iş niteliğinde değişim olacağı, insanları işsiz bırakma gibi bir durumun söz konusu olmayacağını düşünenlerin sayısı da az değildir. Bu dönüşümde rutin ve yorucu işler, çelik yakalı robotlara bırakılacak  çalışanlar da  robotların programlanması, otomasyonu gibi işlerle uğraşacak.  Yani aslında bu süreç, çalışanlarının yaratıcılıklarını kullanmasını, becerilerini gösterebilecekleri işlere odaklanmasını sağlayacak. Tabi bu durum iş yeri sahiplerine yeni bir yük getirecek. Çalışanları bu sürece hazırlayacak eğitimler vermek bu yükümlülüklerin başında gelecek.

Bazılarının bu süreci alın terinin yerine akıl teri alacak diye açıklaması çelik yakalı robotların ne denli önem kazanacaklarını göstermesi açısından önemlidir.

Sonuç olarak değişen ve dönüşen Dünya’ya uymak zorundayız. Yeni Bir İş  Modeli olan  Çelik Yakalı Robotlara şans vermeli ve avantaj ve dezavantajlarını hep birlikte görmeliyiz.