NVLM’s Post

Over het algemeen ben ik fan van Aleid Truijens en lees haar columns met plezier. Vandaag sloeg ze, net zoals Christiaan Weijts eerder, de plank nogal mis. In haar stuk impliceert Truijens dat zogenaamde kennisvakken ruimte moeten inleveren voor maatschappijleer, en dat dit een zorgelijke ontwikkeling is. Ik wil hier graag op reageren deels gebaseerd op een eerdere reactie die ik gaf op het stuk van Christiaan Weijts. Punt 1: Maatschappijleer versus de kennisvakken Het is opvallend dat u maatschappijleer niet beschouwt als een kennisvak. Maatschappijleer is namelijk net zo goed een kennisvak als economie. Wat zijn de kenmerken van de rechtsstaat? Welke dilemma's spelen er binnen die rechtsstaat en hoe functioneert deze in de praktijk? Welke rechten en plichten heb je als burger? Hoe werkt onze democratie en hoe verschilt deze van andere democratieën of dictaturen? Hoe verhouden parlement en kabinet zich tot elkaar? Welke taken hebben de verschillende overheidsniveaus? Hoe verloopt het proces van politieke besluitvorming en welke actoren hebben hier invloed op? Hoe kun je als burger zelf invloed uitoefenen? Wat betekenen de verschillende ideologieën in ons politieke spectrum en hoe kijken ze naar bestuur en samenleving? Verder komen onderwerpen als de verzorgingsstaat aan bod: Welke visies bestaan er? Hoe functioneert deze in de praktijk? Welke dilemma's en belangentegenstellingen spelen er? Dit is slechts een deel van de kennisbasis van maatschappijleer—harde, zinvolle kennis. En dat is nog lang niet alles wat het vak te bieden heeft. Punt 2: Kennisvakken verliezen veel uren door burgerschap en maatschappijleer Het is misleidend om te stellen dat kennisvakken ernstig worden verdrongen door burgerschap en maatschappijleer. Cijfers kunnen gebruikt worden om een politiek punt te maken, maar het is belangrijk om die cijfers in context te plaatsen. Als we in percentages spreken, lijkt het misschien alsof maatschappijleer een enorm vak wordt, maar dat is verre van de werkelijkheid. 180% van bijna niks is immers nog steeds bijna niks. Hoeveel uur denkt u dat leerlingen momenteel maatschappijleer krijgen in het Nederlandse onderwijs? Ter vergelijking: elk kind op elk niveau krijgt meerdere uren per week economie in de onderbouw, en voor wie een economisch profiel kiest, nog eens in de bovenbouw. Nederlands loopt mee gedurende de hele middelbare schoolcarrière. Maatschappijleer daarentegen wordt in het ideale geval twee uur per week gegeven, en dat slechts voor één jaar in de bovenbouw. Vaak is dit echter maar één uur per week, of twee uur voor slechts drie periodes. Zelfs een verdubbeling van deze uren zou betekenen dat leerlingen in totaal twee jaar lang twee uur per week maatschappijleer krijgen, of één jaar vier uur per week. Twee jaar lang leren over ons democratische en rechtstatelijke systeem en de werking daarvan lijkt me minstens zo relevant als het leren over economische verschijnselen zoals hoog- en laagconjunctuur, toch?