კონტინენტი
კონტინენტი, კინ მატერიკი — სქირონაშ დიდი ართული, ნამუთ ელმოლშე გოხურგელი რე წყარიშ დიდი მასივეფით (ზუღეფი, ოკიანეეფი).
კონტინენტი მოურს ტერმინშე „Terre Continente“, მუთ „უმეჭყორიდუ დიხას“ შანენს, ანუ თენა რე სქირონაშ მასივი, ნამუშ არძა კუნთხულშა მირთინე ზუღეფიშ დო ოკიანეეფიშ გინულაშ უმუშო. თეშ მოხ, ვაარსებენს ოფიციალური აპიჯალა თიშ გეშა, მუ სიდიდაშ ოკო ორდას კოკი, ნამჷ-და თიქ მერჩქინელქ იჸუას, მუჭოთ კონტინენტიქჷნ. საზოგადოთ, გრენლანდია (2.175.600 კმ2) იკოროცხუ არძაშე დიდ კოკო, ავსტრალია (7.686.589 კმ2) - არძაშე მორჩილ კონტინენტო.
მატერიკი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]მატერიკი მოურს რუსული ზიტყვაშე матёрный, მუთ მარგალურო ითანგუ მუჭოთ მანგარი, კერკენჯი, დიდი. ქორთულ ომენცარე დო პოპულარულ ლიტერატურას რუსულშე მიშაღალირი თე ზიტყვა უწოხოლაშე კონტინენტიშ სინონიმო გჷმირინუაფუდჷ.
- მატერიკი (მატერიკიშ)გეოგრ. სქირონაშ დიდი ფართობი, ელმოლშე გოხურგელი ზუღეფით დო ოკაინეეფით, კონტინენტი. აზიაშ მატერიკი. (ქეგლი, 5-ა ტომი, სხ. 89)
- Материк დიხა, უჸარუ, უკურღვაფუ. (ნიკო ჩუბინაშვილი: I ტომი, გვ. 513, თბილისი, „საბჭოთა საქართველო“, 1977)
- Материк 1. კონტინენტი. (...) (2. გეოლ. თინა რე მუთ подпочва.) (რუსულ-ქორთული ლექსიკონი, გვ.304, თბილისი, „საბჭოთა საქართველო“, 1983)
კონტინენტეფიშ რიცხუ
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]შხვადოშხვა ქიანას კონტინენტეფიშ რიცხუს შხვადოშხვანერო მირჩქინანა, თაშ სამანგათ:
- 6 ართული: ევრაზია, აფრიკა, ოორუე ამერიკა, ობჟათე ამერიკა, ანტარქტიდა, ავსტრალია. თე მოდელი მეღებული რე ააშ-ს, კანადას დო ავსტრალიას.
- 6 ართული: ევროპა, აზია, აფრიკა, ამერიკა, ანტარქტიდა, ავსტრალია. თე მოდელი პოპულარული რე ევროპას, ლათინურ ამერიკას, ბჟაეიოლ აზიას. თეშ გჷმოხანტუალა რე ოლიმპიური ყარაფიშ ემბლემა 5 რგოლიშ სახეთ (ორთაშობური რე, ანტარქტიდაშ მოხ).
- 5 ართული: ევრაზია, აფრიკა, ამერიკა, ანტარქტიდა, ავსტრალია.
- 4 ართული: ევრაფრაზია, ამერიკა, ანტარქტიდა, ავსტრალია. თე მოდელი არძაშე უმოსო უხუჯანს ტერმინიშ „კონტინენტი“ გოთანჯუას, თიშენი, ნამჷ-და ევრაზია დო აფრიკა ართიანშე გიშართილი რე სუეციშ არხით, ნამუთ ხელობური რე აკოქიმინელი დო კინ თე ბორჯის ვართ ზუღას წჷმარინუანს დო ვართ ოკიანეს. ანალოგიურო ოორუე დო ობჟათე ამერიკა გიშართილი რე პანამაშ არხით.
გეოლოგიური მოდელი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]გეოლოგიურო დიხაუჩაშ ჟიდოხი მუსხირენ ტექტონიკური პლატფორმაშე აკმოდირთუ. თეხანურ გეოლოგიურ ეპოქას არსებენს 6 თეჯგურა კონტინენტური პლატფორმა, ნამუეფით მარზენა გეოლოგიურო აღაიარაფილ 6 კონტინენტის, ნამუეფით ვაუხვადუ ჟილე გოსხუნილ ნამუთიჸინ მოდელს. თე დორთუალა თეჯგურა რე:
კონტინენტეფიშ ალაზჷმაფონი რცხილი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
რცხილი ოძირანს კონტინენტეფიშ დო მახორობაშ მუდანობას, 7 კონტინენტიშ პრინციპით. კონტინენტეფი დონწკარილი რე თინეფიშ ფართობიშ მეჯინათ.[1]
| კონტინენტი | ფართობი (კმ²) | დიხაშ ფართობიშ წილი ედომუშამი დიხაშ ფართობის |
მახორობა | მახორობაშ წილი ედომუშამ მახორობას |
მეჭედალა კოჩი კმ² |
არძაშე უმოსო დოხორელი ნოღა |
|---|---|---|---|---|---|---|
| აზია | 43820000 | 29.5% | 4,164,252,000 | 60% | 95.0 | შანხაი, ჩინეთი |
| აფრიკა | 30370000 | 20.4% | 1,022,234,000 | 15% | 33.7 | ლაგოსი, ნიგერია |
| ოორუე ამერიკა | 24490000 | 16.5% | 542,056,000 | 8% | 22.1 | მეხიკო, მექსიკა |
| ობჟათე ამერიკა | 17840000 | 12.0% | 392,555,000 | 6% | 22.0 | სან-პაულო, ბრაზილია |
| ანტარქტიდა | 13720000 | 9.2% | 4,490[2] | 0% | 0.0003 | მაკ-მერდო, ააშ |
| ევროპა | 10180000 | 6.8% | 738,199,000 | 11% | 72.5 | მოსკოვი, რუსეთი[3] |
| ავსტრალია | 9008500 | 5.9% | 29,127,000 | 0.4% | 3.2 | სიდნეი, ავსტრალია |
თაშნეშე ქოძირით
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ "Total Population – Both Sexes".
- ↑ Non-permanent, varies. See also: Demographics of Antarctica. Antarctica Archived 2020-04-12 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. . CIA World Factbook. March 2011 data. Retrieved December 24, 2011.
- ↑ Forbes проигнорировал Москву. www.irn.ru.