სიფილისი (Siphylis) მარგალურო — ადაშაკი; ქორთულო - ათაშანგი. თინა ევროპას 1493 წანაშახ ჩინებული ვარდჷ. ფაქტი რე, ნამჷ-და კოლუმბიშ ეკიპაჟიშ კანკალე მაკათური აქტიურო ოკათუდჷ ფრანგი მაფაშ, კარლ VII-აშ, 1494 წანას, იტალიაშა მიშაბურსუას დო ზუტსას თე ბორჯის, თე ქიანას ქჷდიჭყჷ ეშანილ ლახარაშ ეპიდემიაქ. სიფილისიშ გჷმმაჭანაფალი რე გჷრძე, სპირალურო კარკატელი ბაქტერია . – Treponema pallidum.
Bliss, Katherine Elaine. "The Science of Redemption: Syphilis, Sexual Promiscuity, and Reformism in Revolutionary Mexico City" Hispanic American Historical Review 79:1 1999, pp. 1–40.
Parascandola, John. Sex, Sin, and Science: A History of Syphilis in America (Praeger, 2008) 195 pp. ISBN 978-0-275-99430-3 excerpt and text search
Shmaefsky, Brian, Hilary Babcock and David L. Heymann. Syphilis (Deadly Diseases & Epidemics) (2009)
Stein, Claudia. Negotiating the French Pox in Early Modern Germany (2009) 
