Wageningen Marine Research

🪸🗺️ Voor het eerst in kaart gebracht: de ruige oostkust van Bonaire Lange tijd werd gedacht dat de oostkust van Bonaire te onstuimig was voor gedetailleerd onderzoek. Maar duikers wisten al wat wij nu bevestigen: dit onbekende gebied herbergt een indrukwekkende biodiversiteit. Samen met Area9 Mastery Diving Research Center hebben onze onderzoekers Thomas K. en Erik Meesters deze kustlijn voor het eerst in kaart gebracht, met een onderwatercamera op 118 bemonsteringspunten. 𝐃𝐢𝐭 𝐡𝐞𝐛𝐛𝐞𝐧 𝐳𝐞 𝐨𝐧𝐭𝐝𝐞𝐤𝐭: ✅ Koraalriffen met hoge bedekking en grote kolonies ✅ Uitgestrekte algenvelden ✅ En regelmatig waarnemingen van roggen, schildpadden, barracuda’s en haaien 🌡️ Terwijl koraalriffen wereldwijd onder druk staan door klimaatverandering en vervuiling, blijken de riffen aan deze kant van het eiland veerkrachtig. De natuurlijke bescherming door de oostelijke stromingen zou een cruciale factor kunnen zijn. 𝐖𝐚𝐚𝐫𝐨𝐦 𝐝𝐢𝐭 𝐨𝐧𝐝𝐞𝐫𝐳𝐨𝐞𝐤 𝐛𝐞𝐥𝐚𝐧𝐠𝐫𝐢𝐣𝐤 𝐢𝐬 Het Koninkrijk der Nederlanden heeft de verantwoordelijkheid om het mariene ecosysteem rond Bonaire te beschermen. Toch wisten we nauwelijks hoeveel koraal er aan de oostzijde is en of het, zoals duikers al lang beweren, daadwerkelijk gezonder is dan aan de westkant. Omdat de meeste bewoners en menselijke activiteit zich aan de westzijde bevinden, krijgt die kant van het eiland te maken met meer vervuiling en afstroming. De oostkust daarentegen lijkt op natuurlijke wijze beschermd. Dit onderzoek is de eerste stap om deze dynamiek beter te begrijpen en het rif effectiever te beschermen. 🌊📸 Verken de interactieve kaart in onze web-app en ontdek zelf de verborgen onderwaterwereld langs de ruige oostkust van Bonaire: https://lnkd.in/eHsq4vhx. Klik door op de gele markers voor onderwaterfoto’s van dit bijzondere ecosysteem!

🐟🕳️ Trekvis houdt van kieren Onze zeebioloog Melanie Meijer zu Schlochtern heeft door het zenderen van trekvissen zoals zalm, forel en houting de eerste aanwijzingen gevonden dat het 𝐊𝐢𝐞𝐫𝐛𝐞𝐬𝐥𝐮𝐢𝐭 mogelijk een positief effect heeft op de Noordzeehouting! Sinds de sluizen van het Haringvliet bij hoogwater af en toe op een kier staan, lijkt het erop dat meer trekvissen hun weg vanuit de Noordzee naar het achterland vinden. 📡 𝐙𝐞𝐧𝐝𝐞𝐫 Ruim 200 trekvissen zijn inmiddels voorzien van een zendertje, en met strategisch geplaatste ontvangers wordt hun gedrag gevolgd. De eerste resultaten laten zien dat met name de houting vaker de sluizen passeert tijdens het ‘kieren’. "Uit onderzoek vóór het Kierbesluit weten we dat er maar een heel beperkte mogelijkheid was, vlak voor het sluiten van de sluizen na het spuien, dat de vissen even naar binnen konden glippen. Nu zien we dat ze ook tijdens het 'kieren' naar binnen trekken", vertelt Melanie aan Vroege Vogels. 💡 𝐇𝐞𝐫𝐬𝐭𝐞𝐥 𝐳𝐚𝐥𝐦 Sinds 1970 vormt de Haringvlietdam een harde barrière voor trekvissen. Het Kierbesluit zorgt ervoor dat de ‘voordeur’ vaker openstaat, wat hun reis stroomopwaarts makkelijker maakt. "Of dit ook betekent dat de populaties van trekvissen als zalmen kunnen herstellen kunnen we nog niet zeggen. Daarvoor is nog veel langer onderzoek nodig", benadrukt promovenda Melanie.   🎧 Beluister hier het fragment: https://lnkd.in/eh7-t7Aq 🤝 Rijkswaterstaat

⛴️❄️ Onderzoek in winterse Waddenzee! Elke maand trotseren onze onderzoekers weer en wind aan boord van de 𝐊𝐫𝐮𝐤𝐞𝐥, een van de Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur-schepen die samen de 𝐖𝐚𝐝𝐝𝐞𝐧𝐮𝐧𝐢𝐭 vormen. Dit keer voeren we onze metingen uit in een prachtig, besneeuwd landschap tussen 𝐋𝐚𝐮𝐰𝐞𝐫𝐬𝐨𝐨𝐠 en 𝐒𝐜𝐡𝐢𝐞𝐫𝐦𝐨𝐧𝐧𝐢𝐤𝐨𝐨𝐠! 🐟 Met vaste meetpunten en jaarrond onderzoek bemonsteren we niet alleen 𝐯𝐞𝐫𝐬𝐜𝐡𝐢𝐥𝐥𝐞𝐧𝐝𝐞 𝐯𝐢𝐬𝐬𝐨𝐨𝐫𝐭𝐞𝐧, maar ook het 𝐛𝐨𝐝𝐞𝐦𝐥𝐞𝐯𝐞𝐧 in de Waddenzee. Zo krijgen we inzicht in 𝐬𝐞𝐢𝐳𝐨𝐞𝐧𝐬𝐯𝐞𝐫𝐚𝐧𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐠𝐞𝐧 en de impact van onder andere 𝐤𝐥𝐢𝐦𝐚𝐚𝐭𝐯𝐞𝐫𝐚𝐧𝐝𝐞𝐫𝐢𝐧𝐠 op dit unieke ecosysteem. Dit project vormt een belangrijke aanvulling op de jaarlijkse 𝐃𝐞𝐦𝐞𝐫𝐬𝐚𝐥 𝐅𝐢𝐬𝐡 𝐒𝐮𝐫𝐯𝐞𝐲 (𝐃𝐅𝐒) met 120 trekken en helpt ons beter te begrijpen hoe de Waddenzee door verschillende soorten wordt gebruikt. Wat zal deze winterse trek ons brengen? Neem hieronder een kijkje achter de schermen van ons winterse avontuur! 📸 Hans Schekkerman van SOVON 🤝 Alba Pulskens

🪽🎣 Noordse stormvogel: dief en slachtoffer van visaas Regelmatig stelen Noordse stormvogels aas van langelijnhaken bij de Faeröer Eilanden. Dat blijkt uit onderzoek van onze wetenschapper Susanne Kühn gepubliceerd in 𝘐𝘊𝘌𝘚 𝘑𝘰𝘶𝘳𝘯𝘢𝘭 𝘰𝘧 𝘔𝘢𝘳𝘪𝘯𝘦 𝘚𝘤𝘪𝘦𝘯𝘤𝘦𝘴. Dit gedrag is niet alleen een groot risico voor de vogels, maar veroorzaakt ook economische schade voor de vissers. 🪺 Vooral broedende mannetjes zijn kwetsbaar, omdat zij dicht bij hun nestplek blijven, wat overlapt met de visserijgebieden. Stormvogels leven lang en broeden pas op latere leeftijd, waardoor populatieverliezen een grote impact hebben. Tijdens het broedseizoen nemen ze meer risico’s door voedseltekort, wat de kans op verstrikking vergroot. Naast de negatieve gevolgen voor stormvogels ondervinden ook vissers nadelen van de bijvangst. Elk stuk gestolen aas vermindert de kans op het vangen van vis. “Zodra vogels zich verstrikken, beïnvloeden ze het zinkgedrag van lijnen, wat de efficiëntie van de visserij verder verlaagt. De kosten kunnen oplopen tot duizenden euro’s per trip wanneer veel vogels de schepen volgen,” vertelt Susanne. 💚 Gelukkig zijn er oplossingen, zoals vogelafweerlijnen, sneller zinkende haken en een slimmere timing van het lossen van visafval. Volgens Susanne vergen deze maatregelen aanvankelijk een investering, maar leveren ze zowel ecologische als economische voordelen op: “Een win-win situatie voor stormvogels én vissers!” 

🐟🌊 De Waddenzee: een essentiële schakel in het leven van haring en andere pelagische vis Vanuit het project 𝘞𝘢𝘥𝘥𝘦𝘯𝘵𝘰𝘰𝘭𝘴 𝘚𝘸𝘪𝘮𝘸𝘢𝘺 𝘞𝘢𝘥𝘥𝘦𝘯𝘻𝘦𝘦 weet promovendus Margot Maathuis dankzij innovatieve onderzoeksmethoden nu veel meer over de rol van de Waddenzee in de levenscyclus van vissoorten zoals haring, sprot en ansjovis. Haar promotieonderzoek laat zien dat de Waddenzee een belangrijk opgroeigebied is én een cruciale rol speelt in het #voedselweb. Met technieken zoals DNA-analyse, akoestische metingen en traditioneel visonderzoek ontdekte Margot het volgende: 📍 Haring wordt vaak geboren in het Engelse Kanaal, groeit op in de Waddenzee en trekt als volwassen vis naar de Noordzee 📍 Kleine visjes verplaatsen zich continu tussen de Noordzee en de Waddenzee, mee met de getijdestromen 📍 De vis is niet alleen prooi voor vogels zoals de visdief, maar ook een schakel in het doorgeven van energie binnen het ecosysteem Haar onderzoek benadrukt hoe belangrijk de Waddenzee is voor zowel vis als de bredere Waddennatuur. 🎬 Nieuwsgierig naar dit project? Bekijk hieronder de video ⤵️ #WaddentoolsSwimway #Waddenzee 

🎣 Passief vissen tussen de windmolens Kan vissen in windparken veilig en economisch interessant worden? Door de groei van windparken op de Noordzee neemt de visruimte af. Wageningen University & Research onderzoekt, in opdracht van het ministerie van LVVN, of vissen met kleine vaartuigen en passieve technieken zoals handlijnen of staande netten haalbaar is. 🚢 𝐄𝐞𝐧 𝐬𝐞𝐢𝐳𝐨𝐞𝐧 𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐞𝐬𝐭𝐞𝐧 Onze visserijbioloog Sophie Maxime Neitzel werkte samen met onderzoekers van Wageningen Social & Economic Research (WSER) en MARIN (Maritime Research Institute Netherlands). ‘We keken in dit onderzoek naar technieken voor passieve visserij,’ legt Neitzel uit. ‘Daarbij komt de vis naar het tuig toe, terwijl bij actieve visserij netten door het water worden getrokken.’ De onderzoekers riepen de hulp in van vissers om vier opties te testen:  ▪️     Handlijn: vissen met een hengel ▪️     Korven: kooien waar het dier wel in kan, maar niet uit ▪️     Jiggen: een mechanisch systeem beweegt lijn met haken ▪️     Staandwant: netten van een halve meter hoog op de bodem ⚖️ 𝐔𝐢𝐭𝐝𝐚𝐠𝐢𝐧𝐠𝐞𝐧 𝐞𝐧 𝐫𝐞𝐠𝐞𝐥𝐠𝐞𝐯𝐢𝐧𝐠 Passieve visserij in windparken kent obstakels: ▪️     Beperkte vislocaties, lange reistijd en verbod op nachtelijk varen drukken de vangsten ▪️     Vissers moeten vooraf een communicatieprotocol volgen, wat flexibiliteit belemmert ▪️     Per reis is slechts één type vistuig toegestaan, wat combinatie van duurzame technieken verhindert Dit beleid waarborgt veiligheid en beperkt risico’s, maar maakt vissen in windparken nu niet rendabel. Onderzoekers adviseren een herziening, waarbij vissers dichter bij kabels en turbines mogen vissen en nachtvisserij wordt toegestaan. Ook inzet van vissersschepen voor windmolenonderhoud kan nieuwe kansen bieden. 💡 𝐄𝐞𝐧 𝐞𝐜𝐡𝐭 𝐯𝐞𝐫𝐝𝐢𝐞𝐧𝐦𝐨𝐝𝐞𝐥 Met de komst van nieuwe windparken op de Noordzee ontstaat de mogelijkheid om visserij en energieproductie beter te combineren. Om de haalbaarheid hiervan verder te onderzoeken, werd de studie uitgebreid naar windpark Hollandse Kust Zuid. ‘Wij willen het beeld completer maken om de basis voor een veilige, duurzame en economisch haalbare visserij te leggen’, concludeert Neitzel. 🤝 Stefan Tijsen, Kees Taal en Noor Visser Bekijk hieronder de video ⤵️

🌊🤖 AI in marien onderzoek: samenwerking in Parijs Samen met het Franse onderzoeksinstituut Ifremer, organiseerden wij gisteren een inspirerende Artificial Intelligence (AI) workshop, gericht op het verbeteren van marien beheer, en versterken van de internationale samenwerking. Ambassadeur van Nederland Jan Versteeg trad op als gastheer voor deze bijeenkomst, die plaatsvond in de Nederlandse residentie in Parijs. Beleidsmakers en wetenschappers uit zowel Nederland als Frankrijk verkenden samen hoe AI kan bijdragen aan duurzamer en efficiënter marien ecologisch en visserijonderzoek binnen internationale projecten. De workshop richtte zich op 𝐝𝐫𝐢𝐞 𝐭𝐡𝐞𝐦𝐚’𝐬: 1.     𝘈𝘐 𝘪𝘯 𝘮𝘢𝘳𝘪𝘦𝘯𝘦 𝘦𝘤𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘦 𝘦𝘯 𝘮𝘰𝘯𝘪𝘵𝘰𝘳𝘪𝘯𝘨 – Fytoplanktonanalyse, estuariumbeschrijving en vloeistofemissiedetectie. 2.     𝘈𝘐 𝘪𝘯 𝘷𝘪𝘴𝘴𝘦𝘳𝘪𝘫𝘮𝘰𝘯𝘪𝘵𝘰𝘳𝘪𝘯𝘨 – Slimme vistuigen en volledig gedocumenteerde visserijdata. 3.     𝘈𝘐-𝘨𝘦𝘥𝘳𝘦𝘷𝘦𝘯 𝘥𝘢𝘵𝘢 𝘮𝘢𝘯𝘢𝘨𝘦𝘮𝘦𝘯𝘵 – AI voor data-infrastructuur en autonome observatiesystemen. In de middag werden interactieve discussies gehouden om best practices, samenwerking en financiering voor gezamenlijke onderzoeksprojecten te verkennen. 🤝 De workshop bouwt voort op de samenwerking tussen IFREMER en Wageningen Marine Research, bekrachtigd in april 2023 met de ondertekening van een ‘Letter of Intent to Cooperate’ tijdens het bezoek van de Franse president Macron aan Nederland. Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur

🌊De halfgeknotte strandschelp: pieken en dalen aan onze kust Een klein schelpdier met een grote impact: de halfgeknotte strandschelp (𝘚𝘱𝘪𝘴𝘶𝘭𝘢 𝘴𝘶𝘣𝘵𝘳𝘶𝘯𝘤𝘢𝘵𝘢). Dit schelpdiertje speelt een belangrijke rol in het ecosysteem van onze kustwateren en is een voedselbron voor de zwarte zee-eend én interessant voor de visserij. Maar waarom schommelt de populatie zo sterk? 🔍 Onze wetenschappers deden hier, samen met NIOZ Royal Netherlands Institute for Sea Research, onderzoek naar. Uit dit onderzoek blijkt dat deze soort floreert in specifieke omstandigheden: fijn zand, milde winters en weinig stormen. Toch blijven de extreme pieken en dalen – zoals de comeback in 2017 na jaren van schaarste – grotendeels een raadsel. ⚓ De intensiteit van bodemberoerende visserij speelt een rol, maar niet alle variaties kunnen hiermee worden verklaard. Veranderende factoren zoals klimaatverandering en zandsuppleties vragen om verder onderzoek. ❕Dit langlopende onderzoek, gebaseerd op 𝟐𝟕 𝐣𝐚𝐚𝐫 aan data en gepubliceerd in 𝘍𝘳𝘰𝘯𝘵𝘪𝘦𝘳𝘴 𝘪𝘯 𝘔𝘢𝘳𝘪𝘯𝘦 𝘚𝘤𝘪𝘦𝘯𝘤𝘦, onderstreept het belang van duurzaam beheer van onze kustgebieden. Jim de Fouw

🌊🐟 Waddenzee nog steeds paaigebied voor haring Haring en ansjovis vinden nog altijd hun weg naar de Waddenzee om te paaien. Dat blijkt uit recent onderzoek van WUR-promovenda Margot Maathuis, gepubliceerd in het tijdschrift 𝘌𝘴𝘵𝘶𝘢𝘳𝘪𝘯𝘦, 𝘊𝘰𝘢𝘴𝘵𝘢𝘭 𝘢𝘯𝘥 𝘚𝘩𝘦𝘭𝘧 𝘚𝘤𝘪𝘦𝘯𝘤𝘦. Dit is vastgesteld in het meerjarige project #Swimway Waddenzee. 𝐇𝐢𝐬𝐭𝐨𝐫𝐢𝐞 𝐯𝐚𝐧 𝐡𝐚𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐞𝐧 𝐚𝐧𝐬𝐣𝐨𝐯𝐢𝐬 Voor de aanleg van de Afsluitdijk was de visserij op haring en ansjovis van groot belang voor de Zuiderzeedorpen. Deze vissen trokken vanuit de Noordzee en Waddenzee naar de Zuiderzee om te paaien. Hier groeiden hun jongen op, waardoor dit gebied – samen met de Waddenzee – essentieel was voor hun levenscyclus. Met de komst van de Afsluitdijk werd dit leefgebied abrupt doorbroken. Sindsdien blijft de vraag relevant: hoe belangrijk is de Waddenzee nu nog voor deze soorten? 𝐊𝐥𝐞𝐢𝐧𝐞 𝐯𝐢𝐬𝐬𝐞𝐧, 𝐠𝐫𝐨𝐭𝐞 𝐢𝐦𝐩𝐚𝐜𝐭 Haring, ansjovis, sprot en spiering lijken misschien onopvallend, maar spelen een hoofdrol in het ecosysteem. Deze kleine pelagische vissoorten, soms oneerbiedig bestempeld als ‘vogelvoer’, leven in de waterkolom tussen bodem en oppervlak. Ze zijn een cruciale schakel in het #voedselweb, omdat ze energie uit plankton doorgeven aan predatoren zoals visdieven en grote sterns. 𝐆𝐫𝐨𝐞𝐢𝐩𝐥𝐚𝐚𝐭𝐬 𝐞𝐧 𝐩𝐚𝐚𝐢𝐠𝐞𝐛𝐢𝐞𝐝 Uit onderzoek van Maathuis blijkt dat de Waddenzee vooral dient als groeiplaats voor kleine pelagische vissoorten. Met uitzondering van ansjovis zijn ze het hele jaar aanwezig. Veel van deze vissen worden buiten de Waddenzee geboren, maar DNA-analyses lieten zien waar ze vandaan komen. Zo komt jonge haring grotendeels uit het Engelse Kanaal, met kleinere aantallen uit de Noordzee. Toch bleek verrassend genoeg dat haring en ansjovis nog steeds in de Waddenzee paaien. In het voor- en najaar werden paairijpe haringen gevonden in diverse zeegaten. Voor sprot werden slechts sporadisch aanwijzingen voor paaigebieden in de Waddenzee ontdekt, terwijl spiering bekend staat om zijn paaiplekken in zoet water, zoals de Eems. 𝐆𝐞𝐚𝐯𝐚𝐧𝐜𝐞𝐞𝐫𝐝𝐞 𝐭𝐞𝐜𝐡𝐧𝐢𝐞𝐤𝐞𝐧 Tijdens haar onderzoek maakte Maathuis gebruik van geavanceerde technieken, zoals de ankerkuil en akoestische surveys, waarmee visscholen in kaart werden gebracht via geluidsgolven. Het doel? Achterhalen of de Waddenzee vooral een kraamkamer of ook nog een paaigebied is voor haring, sprot, spiering en ansjovis. Door nauwkeurig de aantallen, locaties, lengtes en ontwikkelingsstadia van de vissen te analyseren, heeft ze waardevolle inzichten verkregen. 🔎Deze studie is onderdeel van het project Waddentools Swimway Waddenzee, dat als doel heeft inzicht te krijgen in de rol van de Waddenzee binnen de levenscyclus van verschillende vissoorten.

🪽🌊 Habitatverlies voor zeevogels door windparken Alken en zeekoeten op de Noordzee vliegen in groten getale om de offshore windparken heen, wat leidt tot habitatverlies. Dat blijkt uit een onderzoek, waarbij een nieuwe statistische methode het effect van windmolenparken op de ruimtelijke verspreiding van zeevogels bepaalt. Door de snelle toename van het aantal windparken in de Noordzee is het belangrijk geworden om de impact van de windturbines op mariene dieren beter te begrijpen. In de klassieke methode deden onderzoekers vogeltellingen met schepen en vliegtuigen in een windpark en vergeleken die met de vogeldichtheden in een vergelijkbaar referentiegebied in de buurt. 🛩️ In de nieuwe aanpak voerden de onderzoekers acht vliegtuigtellingen op grote hoogte uit. Hiermee konden zij met behulp van geavanceerde beeldverwerkingstechnieken de vogeldichtheden in een straal van 25 kilometer rondom een windpark bepalen. Vervolgens werd een nieuwe statistische methode toegepast om zowel de omvang als de intensiteit van de verstoring te bepalen. 𝐋𝐚𝐠𝐞𝐫𝐞 𝐝𝐢𝐜𝐡𝐭𝐡𝐞𝐝𝐞𝐧 𝐳𝐞𝐞𝐤𝐨𝐞𝐭𝐞𝐧 𝐞𝐧 𝐚𝐥𝐤𝐞𝐧 De onderzoekers vonden veel lagere dichtheden zeekoeten en alken in de windparken dan in de omgeving. Beide vogelsoorten komen in groten getale voor op de Noordzee. ‘Ook konden we vaststellen tot op welke afstand van het windpark de zeevogels nog last hebben van het park. Voor de zeekoet is dit maar liefst 10 kilometer’, vertelt onderzoeker Mardik Leopold. 𝐇𝐚𝐛𝐢𝐭𝐚𝐭𝐯𝐞𝐫𝐥𝐢𝐞𝐬 𝐯𝐚𝐧 𝐳𝐞𝐞𝐯𝐨𝐠𝐞𝐥𝐬 Met dit onderzoek is voor het eerst het habitatverlies van zeevogels in kaart gebracht, binnen en buiten een windpark op de Nederlandse Noordzee. Leopold: ‘Het gaat in deze studie dus niet om dodelijke aanvaringen met de wieken van windmolens, maar om habitatverlies, iets dat in potentie een grotere impact heeft op zeevogels dan dodelijke slachtoffers. Habitatverlies is permanent, het leefgebied van de zeevogels wordt kleiner, terwijl de dodelijke slachtoffers van botsingen kunnen worden vervangen door een nieuwe generatie.’ 💡 Leopold vindt dat de door Wageningen Marine Research ontwikkelde methode standaard moet worden om de impact van windparken op zeevogels te beoordelen. Leopold: ‘De zee wordt kleiner voor deze vogels, hun leefgebied neemt af, maar we weten niet of dat leidt tot een afname van de populatie. Dan moeten we de vraag beantwoorden: wat is de beperkende factor van de populatie zeekoeten en alken op de Noordzee? Dat kan het leefgebied op zee zijn, maar dat kan ook de beschikbaarheid van voedsel of de hoeveelheid broedplaatsen zijn. Als dat laatste het geval is, lijkt de aanleg van windparken geen probleem voor deze soorten, maar dat moeten we dan wel eerst uitzoeken.’ Het onderzoek werd uitgevoerd rond het Gemini Offshore Windpark en werd mede mogelijk gemaakt door de topsector Agri&Food.