2019'dan Aldığım Notlar: Bir Albatros Gibi...

2019 boyu öğrendiklerimi, hatırladıklarımı, kendime ve yaşama dair aldığım notları sizinle de paylaşmak istedim;

1) Bir ülkede kalkınmanın, inovasyonun, refahın, mutluluğun, sosyal barışın, yaşam kalitesinin olmazsa olmaz koşulu "hukuk ve adalet". En başta hepimiz, her birimizi koruyacak hukuk için emek vermeliyiz, ki diğer tüm emeklerimiz anlamlı olsun. Onu kaybettiğin anda, geri kalan her şey içi boş balondan ibaret.

2) Teknolojinin gelişimini, inovasyon kavramını destekle, ama onları "sorgulamadan kutsayanlar", teknoloji-fetişistleri kervanına katılma. İnsani ve etik yeniliklerin peşinde koş. İnsanların aç, işsiz, yalnız, güvensiz hayatta kalmaya çalıştığı bir dünyada, elektrikli bir kamyonetin, kuantum bilgisayarın, birbiriyle konuşan üretim robotlarının, ya da herhangi bir yeniliğin yarattığı, yaratacağı anlamı ve etkileri sorgula.

3) Klişe cümlelerin tekrar edildiği, tek amacı selfie çekip sosyal medyada pazarlama yapmak olan, konuşulanların hayata geçmeyeceğini herkesin bildiği "dostlar alışverişte görsün" etkinliklerden, sosyal gruplardan uzak dur. Aynı zaman diliminde yapılabilecek onlarca anlamlı ve etki yaratacak eylem var hayatta. "Konuşma ekonomisinden" "aksiyon ekonomisine" geçişin destekçilerinden ol.

4) Niceliğe değil niteliğe, vitrine değil içeriğe odaklan. "Çoklamaya" çalışanlara inat, az'a ve öz'e kıymet ver. Daha fazlasına sahip olmak için daha çok kazanmaya çalışanlardan değil, daha az tüketip daha özgür olanlardan ol. Güçlü olmak için daha çok para kazanmaya çalışmak, vazgeçemeyeceğin tonlarca yük yaratarak seni güçsüzleştirir. Güç kazanmaktansa, gücünü azaltanları hayatından çıkartmaya odaklan.

5) Verimsizliğin ve vasatlığın en önemli sebeplerinden biri "-mış gibi" kültürüdür. Biliyormuş gibi yapmak, bilmemekten, bilmediğini söylemekten daha kolay ve daha zararlıdır. Mış gibi ekonomisinin parçası olma. Bilmediğini, yapmadığını, yapamadığını, yapmak istemediğini itiraf etmekten korkma, ki yapabildiklerin yeterince inandırıcı ve saygı değer olsun.

6) Zihinsel ve fiziksel işlerin hayatımızdaki dağılımını dengele. Sadece zihinsel işlerin yapıldığı "ofis işleri", insanı en temel yeteneklerinden, kendinden, kendi bedeninden, doğadan, malzemeden, gerçek yaşamdan uzaklaştırıyor. Hayatta kalabilme becerilerini bile zamanla kaybettiriyor. İnsanın doğasını unutma.

7) Fabrikasyon ve ucuz ürünleri tüketmekten mümkün olduğu kadar kaçın. El emeğini destekle. Az tüket, uzun sürede tüket. En az tükettiğin kadarını üret.

8) Ömrünü tamamlamak üzere olan bir masayı kendi emeğinle hayata döndürmek, yepyeni bir masayı satın almaktan çok farklı bir haz verir.

9) Mekanların, eşyaların, anıların kıymetini bil. Ama hiçbirine gereğinden fazla anlam yükleme. Kendine gereğinden fazla bağlar, kaldıramayacağın yükler yaratma. Bazen bir çınar ağacı gibi kök salmak, bazen de bir albatros gibi kilometrelerce, aylarca kanat çırpabilmek güzeldir. Yeter ki her rüzgara açık, her rüzgarda savrulmayacak kadar da güçlü ol. 

10) Sınanmamış dostluk, dostluk değildir. Yaşadığın her zorluk, sana çevrendeki kalabalığı filtreden geçirmen ve gerçek dostlarla yolunda ilerleyebilmen için şahane bir fırsattır. Kaybettiklerini ararken buldukların, sana kaybettiklerinin anlamsızlığını hatırlatacak kadar değerli olabilir.

11) İçi boş iyimserlikten, duygusuz rasyonellikten, yıkıcı eleştirellikten, koşulsuz kötümserlikten, etik olmayan rekabetten uzak dur.

12) Rakiplerini takdir edebilmek, başarılarından ilham alabilmek, onları gönül rahatlığıyla alkışlayabilmek sadece hoş görünen bir erdem değildir, aynı zamanda yaşamın sadece kendinden vev kendi hikayeden ibaret olmadığını sana hatırlatacak bir gerçektir. En iyisi olmayı hedefleyecek kadar iddialı, en iyi olanları takdir edebilecek kadar mütevazi ol.

13) "Başarı", "mutluluk", "huzur" hepimizin hayatının nihai hedefler gibi görünen, oysa farkında olduğumuz tüm dertlerin, yoklukların, şahit olduğumuz acıların üzerini örtüp unutmamızı sağlayan ağrı kesiciler olabilir. Hiçbir ödülün, hiçbir hedefin gözlerini, aklını, kalbini tamamen kapatmasına izin verme. Hayattan daha çok mutluluk, daha çok başarı değil, daha çok "anlam" dile.

14) Hayatta alabileceğin en büyük ödül de, en büyük ceza da, "vicdandır". Vicdanına ve çocuğuna savunamayacağın hiçbir şeyin parçası olma.

15) Unutma ki iyi liderler; liderliğin, makamın, gücün hayalini kuranlar değil, yarattıkları anlam ve değer sonucunda lider olarak görülen ve o konuma getirilen kişilerdir.

16) Ne öğrencilik, ne de öğretmenlik duvarlarla, çatılarla, mekanlarla sınırlı değildir. Öğrenecek çok şey, öğretecek bir şeylerin mutlaka vardır.

17) İnsan, evrenin milyarlarca yıllık tarihinde ortalama 75 yıllık kısacık bir zaman dilimine şahit olabilen,o derece fani, aynı zamanda da yüzyıllardır devam eden tüm dengeyi birkaç on yıl içinde bozabilecek kadar korkutucu bir güce sahip bir canlı türü.

18) Farkında olmak sorumluluk getirir, sorumluluk aksiyon gerektirir. İnandıkların uğrunda sorumluluk alıp harekete geçmiyorsan, farkında oldukların için kimseyi suçlamaya hakkın yoktur.

Herkese anlamlı, sağlıklı bir yıl dilerim.