BİR ÖDÜL ve ÖMRÜ AŞAN VİZYON

İşlerin yoğunluğuna bağlı olarak bir süredir değişik konulara ilişkin düşüncelerimi bu mecrada paylaşma fırsatı bulamadım. Bu yazıları kendim yazıyor olmama bağlı olarak bazen meşguliyetler aranın açılmasına neden oluyor. Geçtiğimiz hafta global cam sektörünün en güçlü kurumlarının oluşturduğu, Phoenix Komitesinin tüm dünyada bu alanda, çalışanlar arasından seçtiği kişiye verilen Yılın Cama Değer Katan İnsanı ödülünü almak üzere İtalya'nın Como şehrindeydim. Ödül takdim seremonisinde bu alanda yaptığım çalışmalar, bunun sonucunda dünyanın sayılı cam üreticileri arasına giren Şişecam anlatıldı. 50 yıldır verilmekte olan bu özel ödülü Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında almak bana gurur vermesinin yanı sıra; değer yaratmaktan, uzun vadeli vizyona, bu vizyonu koyan ve hayata geçirenlere dair daha derinden düşünmeme neden oldu.

Şişecam 1935 yılında kurulmadan önce, ekonomik anlamda bir manifestonun ortaya çıktığı, Cumhuriyetin ilanından önce 1923 başlarında düzenlenen iktisat Kongresi ve onu müteakip ilan edilen Cumhuriyetin ekonomik tabanlı bakış açısı ve vizyonu çok önemli belirlemeler içeriyordu. Özellikle savaş sonrası gelecek açısından temel yaklaşım ve gerekliliğin ekonomik güçlenmeden, bu alanda ilerleyerek pozisyonlanmaktan geçtiği o zaman net olarak belirlenmişti. Bunun için önce tamamen yerli bir banka kurulması gibi çok isabetli bir belirleme yapılarak, finans kaynağı yaratılması ve bu kaynakla sanayi oluşumunun desteklenmesi amaçlanmıştı. Bu temel vizyondu, geleceği görmekti... Bugün bunu normal karşılayabilirsiniz, ancak konuya retrospektif yaklaşmak lazım. Bu belirleme 21. Yüzyılda çok daha net görünüyor, silaha dayalı bir işleyiş, rakiplerin elimine edilmesi açısından yeterli değil. Yıllar boyunca süper güçlerin bu alandaki denemeleri ile bir yere varılamadığı gerçeği, ekonomik gücün gerekliliği konusundaki belirlemeyi net bir şekilde doğruluyor.

Milli banka kuruluşunun devamında hangi alanlarda sanayi girişimi yapılacağı üzerinde çalışıldı. İş Bankası tarafından Atatürk’ün direktifiyle üstlenilen bu görev; 3 yıl yoğun ön çalışma ile 1935 yılında cam fabrikasının, Şişecam’ın kuruluşu ile somutlaştı. O zaman geçerli olan gaz lambası camı, şişe ve çay bardağı ihtiyacından yola çıkılırken, konuşulan rakamlar 2 bin ton civarında idi. 1936’da 3 bin ton, 1940 yılında 7,3 bin ton olan cam üretimi bugün 6 milyon ton seviyesinde. 5 milyon ton civarında soda külü ve bir o kadar da endüstriyel hammadde üretiliyor. 400 kişi ile başlayan macera,1940 yılında 783 kişi ile sadece Türkiye’de iken, bugün 14 ülkede 24.000 kişiyi aşıyor. Ekosistemde 23 dil konuşuluyor. Şişecam dünyada bütün cam alanlarında çalışan tek üretici.

Kuruluş amacının yönlendiricisi vizyonun aslında ne kadar doğru olduğu, cam sanayii oluşturma ihtiyacının tespit edilmesi ve buna yol verilmesi ile görülebilir durumda. Ülkenin önderinin savaş sonrası çözümleri ekonomik gelişime odaklaması, cam üretiminin bunun içinde yeri olması önemli bir nokta. Hiç şüphesiz o dönemdeki somut ihtiyaçların bugün de geçerli olması vizyonun ömrünü doldurmadığı anlamına geliyor. Vizyonun genişliği ve derinliği, bu belirlemeyi yapanlar sonrasında gelenlerin devamını getirme yetenekleri ile ilişkilidir. Şişecam’da bunu görebiliyor olmak çok büyük keyif, çok büyük bir gurur… Dünyanın tartışmasız farklı ve örnek alınacak lider olarak kabullendiği Atatürk’ün Türkiye’de başlattığı cam sanayii vizyonunu, güncelleyerek, sürdürerek ve kapsamını genişleterek sürdüren Şişecam ekibi, başlangıç vizyonunu kurucusunun fiziki ömrünün ötesine taşımış ve geleceğe odaklamıştır. Bunun anlamı vizyon sahibinin ömrünü aşan ve sonrasına taşan bir anlayışa imza atılmasıdır. Bu ülkemizin tüm dünyaya sunduğu önemli bir başarı hikayesi.

Şimdi 100 yıl öncesinde belirlenen bir vizyonu günümüze taşıyan ve de bunu geleceğe odaklayan bir anlayışın, dünya cam sanayinin Oscar’ı olarak kabul gören Phoenix ödülünü almış olmasının, dünya tarafından kabul edilme anlamına geldiği çok açık. Şahsımda somutlaşan bir ödülden ötesi, Şişecam'ın cam dünyasında ne kadar değerli bir yere sahip olduğunun, Şişecamlıların bir ekip olarak neler yapabileceklerinin önemli bir göstergesi. Bu ödül, gelecekte daha büyük projelere, daha inovatif tasarımlara ve daha sürdürülebilir çözümlere imza atılacağının taahhüdü, kanıtı.

Şişecam gelecekteki rolü içerisinde, dünya cam sanayiinde sadece üretici, sadece inovatif bir anlayışın temsilcisi olma dışında, dünya insanlarının ortak sorunlarına ortak akılla çözüm arayan, kaynakların daha iyi kullanılmasında öncülük yapan bir vizyon ile çalışmayı sürdürecek. Bu anlamda bize güç veren, yönümüzü belirginleştirmemize ışık tutan Phoenix Komitesi’ne teşekkür ediyorum.