GEMA OpenAI'ye dava açtı: ChatGPT şarkı sözlerinin telif haklarını ihlal mi ediyor?

Musiki eserleri alanındaki Alman meslek birliği GEMA, Amerikalı ana şirket OpenAI ve chatbotların Avrupa'daki operatörü OpenAI Ireland aleyhine telif hakkı ihlali gerekçesiyle dava açtı (Landgericht München I Dosya No. 42 O 14139/24).

GEMA, Almanya'daki besteciler, söz yazarları ve müzik yayıncılarından oluşan yaklaşık 95.000 üyesinin yanı sıra tüm dünyadan iki milyondan fazla hak sahibinin telif haklarını temsil ediyor.

GEMA’ya göre yapay zeka destekli yapay zeka sistemi ChatGPT’nin yaklaşık 95.000 GEMA üyesinin repertuarındaki şarkı sözleri de dahil olmak üzere telif hakkıyla korunan metinlerle eğitildiğini, ancak OpenAI’nın bunun için bir lisans almadığını, eserlerinin kullanımı için eser sahiplerine ödeme yapmadığını ileri sürüyor.

Bilindiği üzere ChatGPT, istendiğinde şarkı sözlerini de geri verebilmektedir. GEMA’ya göre davanın konusu, chatbotta yer alan şarkı sözlerinin lisanssız olarak çoğaltılması. Ne yapay zekanın eğitimi ne de şarkı sözlerinin çoğaltılması için OpenAI tarafından bir ücret ödenmiştir; oysa korunan eserlerin kamuya sunulması (Alman Telif Hakkı Yasası (UrhG) § 19a) mevcut yasa uyarınca bir lisansa tabidir; basit talimatlar girildiğinde, chatbot, sistemin açıkça eğitildiği şarkıların orijinal sözlerini yeniden üreterek kullanıcılara geri vermektedir.

Aralarında Kristina Bach (Atemlos), Rolf Zuckowski, Reinhard Mey, Inga Humpe, Tommi Eckart, Ulf Sommer ve Peter Plate'in de bulunduğu çok sayıda tanınmış Alman müzisyen ve müzik yayıncıları davayı destekliyor.

“Şarkılar generatif yapay zeka için ücretsiz hammadde değildir”

GEMA CEO'su Tobias Holzmüller, “Üyelerimizin şarkıları, üretken yapay zeka sistemleri sağlayıcılarının iş modelleri için ücretsiz hammadde değildir” diyor. “Bu şarkıları kullanmak isteyen herkes bir lisans almalı ve eser sahiplerine adil bir ödeme yapmalıdır.”

Metin ve veri madenciliği geçerli mi?

Mahkemenin olayda açıklığa kavuşturması gereken kilit sorulardan biri, metin ve veri madenciliğinin telif hakkı istisnasının ( § 44b UrhG) ne ölçüde geçerli olup olmadığı olacaktır. Bu madde hükmü DSM Direktifi (RL (EU) 2019/790 über Urheberrecht und verwandte Schutzrechte im digitalen Binnenmarkt) m. 4 düzenlemesini iç hukuka uyarlamaktadır. Direktifin iç hukuka uyarlanması bağlamında Alman Telif Hakları Hukukunda metin ve veri madenciliği konusunda iki yeni hüküm getirilmiştir. § 44b düzenlemesi genel bir hükümken, § 60d ticari olmayan bilimsel amaçlar için özel olarak konuyu düzenlemektedir. 

Madde hükmü şu şekildedir:

„§ 44b Metin ve Veri Madenciliği

(1) Metin ve veri madenciliği, özellikle örnekler, eğilimler ve korelasyonlar hakkında bilgi elde etmek amacıyla münferit veya birden çok dijital yahut dijitalize edilmiş eserlerin otomatize analizidir. 

(2) 1Metin ve veri madenciliği için hukuka uygun erişilebilir eserlerin çoğaltılması serbesttir. 2Metin ve veri madenciliği için artık gerekli değilse, çoğaltmalar silinmelidir. 

(3) 1Fıkra 1 cümle 1 uyarınca kullanımlar, ancak hak sahibi bunu mahfuz tutmamışsa serbesttir. 2Online erişilebilir eserlerde kullanımın saklı tutulması, ancak makine tarafından okunabilir şekilde gerçekleşmişse geçerlidir.“

İşte GEMA bu tartışmalar arasında, üyeleri adına eserlerinin ancak bir lisans alındıktan sonra yapay zeka sistemlerini eğitmek için kullanılabileceği görüşünde. Bu kapsamda GEMA, Eylül ayı sonunda üretken yapay zeka için bir lisans modeli sunmuştu.