İngiltere Vergi ve İstihdam Sistemi

Birleşik Krallık’ ta iş yapmak isteyenlerin ilk aklına gelen konulardan birisi vergilendirme sistemi diğeri ise istihdamdır. Bu iki konu üzerinde muhasebeci detayında olmayan kısa bir değerlendirme yapmanın faydalı olacağına inanıyorum. Özellikle bu ülkede yatırım düşünenlerin kendi çalışanlarını buraya transfer etmesi ve vergi ile ilgili genel hususları bilmesi yatırım kararında önemli bir rol oynayacaktır. Bu makalede İngiltere ülke ismi ile adlandırılacak tüm hususlar büyük ölçüde Birleşik Krallık (Galler, Kuzey İrlanda, İskoçya ve İngiltere) ülkelerinde de geçerlidir.

Vergi Sistemi

İngiltere vergi sistemi küçük işletmeleri ve KOBİ’ leri korumak ve büyükler karşısında rekabet güçlerini artırmak üzerine kurgulanmıştır. Göze çarpan en önemli husus ise prosedürlerin oldukça az olması ve herkesin kendi muhasebesini tutabilecek basitlikte olmasıdır. Böylece mali tablolara hakim olmak, gelir-gider hesabı yapmak kolaylaşmaktadır. 

İngiltere’ de VAT (bizdeki karşılığı KDV) oranı %20’ dir. Yıllık £85,000 gelire kadar olan işletmeler VAT mükellefi olmamaktadır. İngiltere içinde e-ticaret ile satış yapanlar için bu limit £70,000’ dir. Böylece aynı iş için büyük işletmeler yerine çoğunlukla %20 ilave VAT yükü olmadığından küçük işletmeler tercih edilmektedir. Yıllık geliriniz £83,000 altına düştüğünde VAT yükümlülüğünüz ortadan kalmaktadır.

Vergi bildirimi beyan esasına dayanmaktadır. Kaşeli, imzalı, kurum onaylı evraklara çoğunlukla gerek duyulmamaktadır. Hesap yılı sonunda gelir-gider arasındaki farktan oluşan vergi tahakkuk ettiği tarihten sonra 9 ay içinde ödenebilmektedir. Yani mali yılın ilk gününde kesilmiş bir faturanın vergisinin 19 ay sonra ödenebileceği anlamına gelmektedir. Bu da hem peşin vergi gibi yükleri hem de tahsil edilemeyecek gelirlerin beyanının yapılmaması gibi güvenceleri de beraberinde getirmektedir. Limited şirketlerin vergi yılları kuruldukları ayın son günüdür. Bu nedenle Corporation Tax (Kurumlar Vergisi) hesaplanmasında kullanılan son gün tüm şirketler için özeldir. Dilediğiniz zaman bu tarihi değiştirebilirsiniz. Corporation tax oranı %19' dur.

Şahsi gelir vergisinin hesaplandığı son gün ise 5 Nisan’ dır. Şahıs işletmelerinin vergileri de bu tarihe kadar hesaplanmaktadır. Geçerli yıl vergilendirme dönemi 6 Nisan 2017 ile 5 Nisan 2018 tarihleri arasındadır.

Şirketlerde hisse sahiplerinin £11,500’ a kadar gelirleri vergiden muaftır.

Gelir vergisi dilimleri ise şu şekildedir;

Gelir Türü_________ Vergilendirme Limitleri__________ Vergi Oranı

Kişisel Ödenek_______ £11,500’e kadar__________________ 0%

Temel Kategori_______ £11,501 - £45,000________________ 20%

Yüksek Kategori______ £45,001 - £150,000_______________ 40%

Ek Kategori__________ £150,000 üzeri___________________45%

İstihdam Sistemi

İngiltere’ de işletmelerde çalışacak olanların mutlaka geçerli bir çalışma vizesi bulunmalıdır. Çalışma izni olmadan işçi çalıştıran işletmelere işçi başına £20,000 para cezası, 5 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir. Yasal izni olmadan çalışan kişi ise doğrudan sınır dışı edilmektedir. 10 yıl boyunca ülkeye girişlerine izin verilmemektedir.

Burada faaliyet göstermek isteyen işletmelerin ilk talepleri birlikte çalışmakta oldukları Türk çalışanlarını transfer etmek istemeleridir. Bu pek mümkün olmayan fakat belirli şartlar altında kısıtlı sayıda çalışanın yararlanabileceği bir durumdur.

Tier 2 Intra-company transfer vize türü az sayıda çalışanınızın TR ve UK şirketlerinizde serbestçe bulunabilmesini sağlayabilmektedir. Çok sayıda çalışanı getirmenin tek yolu ise sponsorluk vizesidir. İşletmenizin Home Office (İngiltere İçişleri Bakanlığı) tarafından sponsorluk yetkisine sahip olması gerekir. Bu belge için şartları yerine getirmiş işletmeler, öncelikle Birleşik Krallık ve AB ülkelerinde aradığı personeli bulamadıklarını (ilan ile aramaları gerekir) ispat etmeleri halinde Türk çalışanları için oturum ve çalışma izni alabilmektedir. Sponsorluk vizesi ile gelecek çalışanların mutlaka çok özel becerileri olması beklenmektedir. Türk işletmeler istedikleri personeli getirebilmek için ilanda ana dil düzeyinde Türkçe bilmek şartını ekleyerek, bu prosedürü kolayca yerine getirebilmektedir.

İşveren ve işçi sigorta primlerinde ise çalışanın vasfına göre bir gruplandırma söz konusudur. Aşağıda çalışanların kategori sınıflandırması verilmiştir;

Kategoriler

A: Bu listede yer alan B, C, J, H, M ve Z dışında kalan tüm işçiler

B: Evli veya dul kadınlar

C: Emeklilik yaşı üzerindeki çalışanlar

J: Sigorta primini başka bir işten dolayı halihazırda ödeyenler

H: 25 yaş altındaki çıraklar

M: 21 yaş altındaki çalışanlar

Z: Sigorta primini başka bir işten dolayı halihazırda ödeyen 21 yaş altındaki çalışanlar

Çalışanların National Insurance prim oranları (bizdeki karşılığı SGK işçi payı) aşağıdaki gibidir;

Kategori _______Aylık Kazancı_________ Aylık Kazancı_________ Aylık Kazancı

_______________£490 - £680__________ £680.01 - £3,750__________ £3,750 üzeri

A_________________ 0%__________________ 12%___________________ 2%

B_________________ 0%__________________ 5.85%__________________ 2%

C________________ Muaf__________________ Muaf_________________ Muaf

H________________ 0%____________________ 12%__________________ 2%

J_________________ 0%____________________ 2%___________________ 2%

M________________ 0%____________________ 12%__________________ 2%

Z_________________0%____________________ 2%___________________ 2%

İşverenlerin National Insurance prim oranları (bizdeki karşılığı SGK işveren payı) aşağıdaki gibidir;

Kategori _______Aylık Kazancı_________ Aylık Kazancı_________ Aylık Kazancı

_______________£490 - £680__________ £680.01 - £3,750__________ £3,750 üzeri

A_________________ 0%__________________ 13.8%________________13.8%

B_________________ 0%__________________ 13.8%________________13.8%

C_________________ 0%__________________ 13.8%________________13.8%

H_________________ 0%___________________ 0%__________________13.8%

J__________________0%___________________13.8%________________13.8%

M________________ 0%____________________ 0%__________________13.8%

Z_________________0%____________________ 0%__________________13.8%

Asgari işçilik ücretleri saat bazında uygulanmaktadır. Her yıl Nisan ayında asgari ücret ilan edilmektedir. Nisan 2017-Mart 2018 arasında geçerli olan asgari saat ücretleri aşağıdaki gibidir;

25 Yaş ve Üzeri: £7.50

21-24 Yaş: £7.05

18-20 Yaş: £5.60

18 Yaş Altı: £4.05

Çırak: £3.50

Kaynak: www.gov.uk