KÜRT ÇOCUĞUNUN PROFESÖRE VERDİĞİ DİL DERSİ

Hasankeyf’teki kazı çalışmasında arkeologlar kazı yaparken bir öğrenci kafilesi yanlarına yaklaşır. Kazılar hakkında bilgi veren profesör yüzlerce medeniyete beşiklik etmiş olan Hasankeyf’in tarihini anlatırken, çalışanlar bir kadına ait kemik bulgularına ulaşır ve profesörün sözünü kesip incelemesini isterler. Profesör kadının kemiğini incelerken; dil bilimci başka bir profesör; tarihte kadını ve kadına olan insan dışı muameleleri anlatır. Konu; kadına özgürlüğün başlangıç noktasına gelince Avrupa’daki medeniyetlerden örnek vere vere Orta Doğudaki halkları yerin dibine batırır; kadının diri diri gömülmesinden başlar günümüzdeki töre cinayetlerine kadar gelir. Oradaki çalışanlar, öğrenciler ve o öğrencileri oraya götüren hocalar Avrupa’dan gelen profesörü hayranlıkla dinlerken bir öğrenci söz alır.

"Sayın profesör siz bir dil bilimcisisiniz ve Şunu çok iyi biliyor olmalısınız ki; dil bir halkın tarihini, kültürünü yansıtır."

Profesör “ evet “der.

Öğrenci; O zaman sayın profesör dünyadaki hiçbir halk Kürtlerin kadına verdiği değeri vermemiştir ve üstün tutmamıştır. Sizin daha 20 yıl önce kadına verdiğiniz değeri ve kullandığınız terimleri Atalarım Yüzyıllar önce kullanmıştır. Profesör (dalga geçer gibi sırıtır ve devam et der gibi başını sallar) Öğrenci devam eder Dünya üzerinde yok sayılan bir dilin bir halkın mensubu olarak size 4 kelime ile dilimizi kültürümüzü ve açıklayacağım. Başta profesör ve Oradaki herkes şaşırır. 4 kelime ile nasıl anlatılabilir ki bir dilin ve kadının önemi! Öğrenci; Xweşkamın (kız kardeş ya da abla demek) Dé /Da /Dayé ( anne demek) Xwedé/Xweda (Allah demek ki bu Allahın dişi veya erkek olarak ikisini de kapsar. ) Jînamın (hanım, eş demek) Kelimelerin anlamını sorar?

Profesör anlamını bilmediğini ve öğrenciden bu kelimelerin anlamlarının ne olduğunu sorar.

Öğrenci başlar bunları açıklamaya; “Xweşk “Güzel demek , Xweşkamın ise güzelim demek kız kardeşlerimize güzelim diye hitap ederiz. “Jin” hayat demek “Jinamın “ ise hayatım demek. Eşlerimize hayatım diye sesleniriz. “Dayé “ise anne demek yani “verilmiş olan” anlamında “Xwedé “ve “Xweda “ise Allah demek anlamı ise kendinden veren kendinden olan demektir

Şimdi profesör siz söyleyin. Hangi tarihte kendi eşinize “Hayatım veya Eşim “kelimesini kullanmaya başladınız? Hangi dilde ve kimler kız kardeşlerine ”Güzelim “diye hitap etmiştir? Hangi dilde Tanrı kelime olarak bu kadar net ifade edilmiştir? (Dünya üzerindeki hemen hemen her halk kendi eşine kadın veya bayan, bazıları ise karı, avrat diye hitap etmiştir 20 yüzyılın sonlarına doğru yeni yeni kadınlara eşim, hayatım vb kelimeler kullanılmıştır. Örneğin Türk ve Türkmen boylarında; Karı ve Avrat kelimesi kullanılırdı ) Profesör açıklamalardan sonra çocuğa hafif bir tebessüm ederek; Ben Kürt dilinin ve kültürünün bu kadar felsefik bir içeriğe aynı zamanda sosyolojik olaylara bu kadar önemle yaklaştığını ilk defa burada gördüm der...(ALINTI)