YAPAY ZEKA KOÇLUĞU İLE ETİK LİDERLİK

Dijitalleşme, dijital dönüşüm, dijital okur-yazarlık terminolojilerini konuşurken, yapay zekâ hayatımıza o kadar havalı bir giriş yaptı ki şaşıramadık bile. “nedir?”, “ne değildir?” diyemeden, “yapay zekâyı hayatımızda daha iyi nasıl kullanabiliriz?” sorusunun cevabını aramaya başladık.

Günümüz iş dünyasında, kurumun bir üst düzey yöneticiden en öncelikli beklentisi, yöneticinin liderlik bakış açısına sahip olması ve uygulamasıdır.

Profesyonel Koçluk çalışmalarının güçlü bir liderlik gelişim aracı olduğu düşünüldüğünde, “yapay zekâ liderlik koçluğu yapabilir mi? ve bu koçluğun etik sınırları nasıl çizilmelidir?”  sorularını sormak kaçınılmaz oluyor.

Cevaplarımızı hazırlarken, yapay zekânın tüm dünyadaki temel pazarlama mesajına bakmamız yararlı olacaktır. Yapay zekanın ana mesajı “hız” dır. Bu mesajın verilme amaçlarından ilki; ihtiyaçlar ne kadar hızlı karşılanırsa, o kadar zaman tasarrufu sağlanır, algısını konumlandırmaktır, ikincisi ise yapay zekânın sınırsız özgürlük alanında, istenilen her şeye, kolaylıkla ulaşılabilme konforunun varlığını yerleştirmektir.

Akıllı cihazlarımızda, uygun yapay zekâ kullanımımızla, elektronik postalarımızı hızla yazıyor, kilitli dosyaların şifrelerini bir anda açıp her dosyaya ulaşabiliyorsak, yapay zekâ pazarlama bölümünün hedefine başarıyla ulaştığını söyleyebiliriz.

Öte yandan, yapay zekâ kendini konumlandırma hedefini gerçekleştirirken, biz kullanıcılarda durum, biraz karmaşadan kaosa doğru sürükleniyor diyebiliriz. Ana mesaj olarak hızı çok çabuk kabul etmiş olmamıza rağmen, bu hız işlerimizin hızla tamamlanıp, zamanımızın bize kalmasını sağlamadı. İş yükü giderek artıyor; çünkü ihtiyacımız dışında bizi kendisini kullanmaya teşvik eden ve sistemde tutan güçlü bir algoritması var. Dolayısıyla işlev dışı yapay zekâ ile geçirilen süre ile zaman kaybımız artıyor.   Diğer taraftan her veriye koşulsuz ulaşmak, sorgusuz kullanma rahatlığına da götürüyor. Her daim kırmızı çizgi olması net olan konuların ihlal ediliyor olması normalleştirilmeye zorlanılıyor. Bunun sonucu olarak; etik değerler sarsılıyor ve etik yaklaşım sorgulanıyor.

Sorularımızı cevaplamaya başlarsak; yapay zekâ, etik sınırlar içerisinde, liderlik koçluğu yapabilir ve hatta çoktan yapmaya başladı demek daha doğru olacaktır. Bunu, geleneksel koç-danışan sınırından çıkıp daha büyük bir resme odaklandığımızda görebiliriz.

Buradaki en büyük başarı, tartışmasız bilinçli farkındalığını ortaya koyarak yapay zekâ koçluğunu kullanabilme becerisi gösteren liderdedir. Diğer bir ifadeyle; saniyeden kısa sürede, çok büyük verileri, karmaşık algoritmalardan süzerek sunan bir teknolojiyi, yani yapay zekâyı, kendi kişisel gelişimi, hatta liderlik yeteneğini geliştirecek bir araç olarak kullanmak, üst düzey bir liderlik yeteneğidir.

Hızla gelişen liderlik ortamında, yapay zekânın entegrasyonu hem fırsatlar hem de zorluklar getiriyor. Yapay zekâ koçluğu çağında etik liderlik, bir seçim değil, bir gereklilik konumuna geliyor. Liderler, kararlarına rehberlik etmesinde etik ilkeleri temel alırken, yapay zekâ koçluğunun potansiyelinden bir yardımcı olarak yararlanıyorlar. Bu haliyle, yapay zekâ bir ikame değil, koçluk yolculuğunda paha biçilmez bir yardımcıdır.

Liderlik, yapay zekâ koçluğu bağlamında bir dönüşüm geçiriyor. Etik ilkeleri benimsemenin dijital çağda etkili liderlik için bir köşe taşı haline geldiği bir gerçek. Büyümeyi, yeniliği ve etik davranışı teşvik edecek şekilde ekiplere liderlik etmenin nüanslarını yapay zekâ yardımıyla sağlayabiliyoruz.

Yapay zekâ araçlarının, insan dokunuşundan ödün vermeden veri odaklı sağlayarak koçluk etkinliğini artırabileceğini görebiliyoruz. Teknolojik yenilik ile etik liderliğin özü arasındaki hassas denge koçluğun gücü ile sağlanıyor.

BERRİN DEMİREZER

Founder of BrighteneD Coaching, Mentoring and Consultancy

Kasım 2023