Glossarju

Terminu użat biex jeskludi mis-sistema ġeneralizzata ta’ preferenzi (GSP) prodotti li joriġinaw f’pajjiż benefiċjarju, meta jilħqu livell ta’ kompetittività fis-suq tal-UE li fih m’għadx għandhom bżonn il-GSP biex jikkompetu. Għall-kuntrarju tal-GSP preċedenti li kellha “setturi” speċifiċi għall-GSP, il-gradwazzjoni issa hija bbażata fuq it- “taqsimiet” tat-Tariffa Doganali Komuni (TDK). Taqsima (jiġifieri, grupp kbir ta’ prodotti f’settur partikolari — is-CCT għandu 21) minn pajjiżi individwali huma “gradwati” (esklużi) mis-SĠP meta dawk il-prodotti jaqbżu l-limitu rilevanti (57 %, 17.5 % jew 47.2 %, skont it-tip ta’ prodott) tal-importazzjonijiet tal-UE taħt is-SĠP tal-istess prodotti bħala medja annwali matul l-aħħar tliet snin.

L-għarfien ta’ “importatur” jippermetti lill-importatur jitlob trattament tariffarju preferenzjali bbażat fuq l-għarfien tiegħu tal-istatus tal-oriġini ta’ prodotti importati fil-forma ta’ dokumenti ta’ sostenn jew rekords ipprovduti mill-esportatur jew mill-manifattur tal-prodott, li jkunu fil-pussess tal-importatur. Din l-informazzjoni tipprovdi evidenza valida li l-prodott jikkwalifika bħala oriġinarju.

Dokument maħruġ mill-awtoritajiet governattivi kompetenti li jiċċertifika l-pajjiż fejn l-oġġett ġie prodott. Pereżempju, l-arranġamenti preferenzjali tal-UE ma’ ċerti pajjiżi jeħtieġu ċertifikat tal-moviment EUR.1 jew EUR-MED.

Id-dikjarazzjoni tal-fattura (imsejħa wkoll id-dikjarazzjoni tal-oriġini) timtela mill-esportatur dwar l-oriġini ta’ prodott, fuq il-bażi ta’ ċerti dokumenti kummerċjali. L-għan ta’ din id-dikjarazzjoni huwa li tagħti prova li l-prodott huwa oriġinarju f’ċertu pajjiż, skont it-termini ta’ ċertu arranġament kummerċjali preferenzjali. L-isem tad-dokument ivarja skont l-arranġament kummerċjali preferenzjali.

Awtoritajiet jew aġenziji responsabbli għall-ġbir ta’ dmirijiet u għall-kontroll tal-fluss ta’ oġġetti, inklużi annimali, trasport, oġġetti personali u perikolużi, għal ġo u barra minn territorju doganali (bħal pajjiż jew unjoni doganali). Il-funzjonijiet tad-dwana jkopru l-aspetti tat-tassazzjoni, is-sigurtà u l-faċilitazzjoni tal-kummerċ.

Serje ta’ ftehimiet individwali bejn l-UE u l-pajjiżi msieħba Mediterranji, fir-rigward tad-Dikjarazzjoni ta’ Barċellona. Il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dawn il-ftehimiet huwa essenzjalment limitat għall-kummerċ fil-merkanzija u għadd ta’ negozjati bilaterali għadhom għaddejjin jew qed jitħejjew sabiex japprofondixxu l-Ftehimiet ta’ Assoċjazzjoni.

Dawn in-negozjati li għaddejjin jew futuri huma relatati ma’ aktar liberalizzazzjoni tal-kummerċ fl-agrikoltura, il-liberalizzazzjoni tal-kummerċ fis-servizzi, l-akkreditazzjoni u l-aċċettazzjoni ta’ prodotti industrijali u l-konverġenza regolatorja.

It-Trattat bejn l-Unjoni Ewropea u l-Grupp ta’ Stati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku (pajjiżi AKP). Iffirmata f’Ġunju 2000, tikkostitwixxi l-qafas għall-kooperazzjoni bejn il-membri tal-pajjiżi AKP u l-UE. Il-prinċipji fundamentali tal-Ftehim ta’ Cotonou jinkludu l-ugwaljanza tal-imsieħba, il-parteċipazzjoni globali (stati u atturi mhux statali), id-djalogu u r-reġjonalizzazzjoni.

Il-pubblikazzjoni uffiċjali tar-rekord għall-Unjoni Ewropea. Il-leġiżlazzjoni tal-UE tista’ ssir legalment vinkolanti biss ladarba tkun ġiet ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali.

Organizzazzjoni reġjonali preċedenti li kellha l-għan li ġġib integrazzjoni ekonomika fost l-Istati Membri tagħha. Din inħolqot mit-Trattat ta’ Ruma tal-1957. Hekk kif inħolqot l-Unjoni Ewropea (UE) fl-1993, il-KEE ġiet inkorporata u ngħatat l-isem ġdid ta’ Komunità Ewropea (KE). Fl-2009, l-istituzzjonijiet tal-KE ġew assorbiti fil-qafas usa’ tal-UE u l-komunità ma baqgħetx teżisti.

Il-Komunità Ewropea tgħaqqad tliet eks-Komunitajiet Ewropej — għall-enerġija nukleari (EURATOM), il-faħam u l-azzar (KEFA) u l-Komunità Ekonomika Ewropea (KEE jew Common Market).