ÇOK GİZLİ BİLGİ, TÜRKİYE GENELİ BEYANNAME ÖZETLERİ
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından kurumlar vergisi ve gelir vergisi rekortmenleri düzenli olarak açıklanmaktadır. 2023 yılına ilişkin liste 28 Ağustos 2024 tarihinde açıklanmış olup, açıklanan listede kurumlar vergisinde 34, gelir vergisinde ise 73 mükellefin isimlerini gizlemeyi tercih etmiştir. Her ne kadar adını gizlemek isteyen mükellefler olsa da Türkiye genelinde en fazla vergi beyan eden 100 mükellef listesinin açıklanmasını hem “şeffaf olma” açısından hem de “istatistiksel” olarak doğru bulduğumu üç hafta önceki yazımda belirtmiştim. (Yazımı okumak isteyenler buradan ulaşabilirler)
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile “Vergi borcunu ödemeyenlerin listesinin de” Ekim ayı içerisinde paylaşılacağını belirtmiştir. Yapılan açıklamaya göre, her bir vergi dairesine 5 milyon lira ve üzerinde vergi borcu ve cezası bulunan mükelleflerin isimleri kamuoyuyla paylaşılacaktır. 564 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde de söz konusu listenin ilk olarak vergi dairesinin ilan koymaya mahsus yerlerinde asılmak suretiyle 15-31 Ekim 2024 tarihleri arasında Türkiye genelindeki vergi dairelerinde, 1-15 Kasım 2024 tarihleri arasında ise GİB’in internet sitesi üzerinden yapılacağı belirtilmiştir.
Ancak esbab-ı mucibesi bilinmemekle birlikte “Türkiye Geneli Beyanname Özetleri” 2013 yılından itibaren yayımlanmamaktadır. “Türkiye Geneli Beyanname Özetleri” tablosunda, yıllık kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükellefleri tarafından beyan edilen tüm bilgiler, mükellef sayıları ile birlikte toplu bir özet olarak yer almaktadır. Bu özet ile örneğin, herhangi bir yılda kurumlar vergisi mükelleflerinin toplam “Ticari Kar” tutarları ya da toplam beyan edilen “Kanunen Kabul Edilmeyen Gider” detayını öğrenmek mümkün olabilmektedir.
Söz konusu özette temel olarak aşağıdaki bilgiler yer almaktadır.
Kurumlar Vergisi Beyanname Özeti
Gelir Vergisi Beyanname Özeti
Söz konusu özetlerin son 10 yıl olarak yeniden yayımlanması durumunda 2023 yılı özetinde Üretim/İhracat Faaliyetinden Elde Edilen Kazanç/Matrahlar, Kullanılan/Gelecek Yıla Devreden Nakdi Sermaye Artışlarından Kaynaklanan Faiz İndirimi gibi yeni bilgiler de tablo içerisinde yer alacaktır.
Mükellefler tarafından beyan edilen kurumlar vergisi ve gelir vergisi beyannameleri aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nda bu bilgiler mevcut olmakla birlikte, son 10 yıla ilişkin veriler kamuoyu ile paylaşılmamıştır.
2013 yılından sonra bu verilerin açıklanmaması, hem vergi politikalarının etkinliğini değerlendirmek isteyen araştırmacılar hem de ekonomik durumla ilgili doğru ve geniş kapsamlı veri almak isteyenler için ciddi bir bilgi eksikliği yaratmıştır.
Mevcut durumu saydamlık ve hesap verebilirlik ilkelerine göre görev yapmak üzere kurulan Gelir İdaresi Başkanlığı açısından büyük bir eksiklik olarak değerlendirmekteyim. (Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde bu ilkeler yer almaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan 2024 Yılı Performans Programı'nın 12. sayfasında aşağıdaki görüleceği üzere bu ilkelere yer verilmektedir.)
LinkedIn tarafından öneriliyor
Bu verilerin açıklanmaması ile ilgili daha önce İdare’de önemli görevler üstlenmiş olan Nazmi Karyağdı Üstadımız da 2020 yılında bu bilgiler için “Kozmik Bilgi midir” şeklinde bir eleştiri yazısı yazmış ancak bu yazının üzerinden 4 sene geçmesine rağmen bir açıklama yapılmamıştır. (İlgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz)
Çeşitli zaman dilimlerinde açıklanan “Orta Vadeli Programlarda” da vergi istatistiklerinin düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılacağı yer almaktadır. Son olarak bu ay içerisinde açıklanan 2025-2027 Orta Vadeli Program'ın III. MAKROEKONOMİK HEDEFLER VE POLİTİKALAR/6.Kamu Maliyesi kısmında yer alan “Vergilemede adalet ve etkinlik” başlığında bu husus yinelenmiştir.
Umarım en kısa zamanda geçmiş 10 yıla ilişkin “Türkiye Geneli Beyanname Özetleri” GİB tarafından yayımlanmaya başlanır.
En son açıklanan 2013 Dönemi Kurumlar Vergisi Bilgileri’ni aşağıda görsel olarak paylaşıyorum. 2013 yılına ait özet tablolara buradan erişim sağlayabilirsiniz.