Önceliklendirme Yöntemi MoSCoW

Selamlar,

Daha önceden yazdığım Fasilistasyon Yöntemleri 1 yazımda yaptığınız beyin fırtınası toplantılarında elde ettiğiniz fikirleri nasıl önceliklendirebileceğinizi Dot voting ve Fist of Five yöntemleri ile anlatmaya çalışmıştım. Bu yazımda ise, bir ürünü tasarlayıp geliştirirken ürünün sahip olmasını istediğiniz ve sizi başarıya götüreceğini düşündüğünüz özellikleri MoSCow yöntemi ile nasıl önceliklendirip kategorize edebileceğinizi anlatmayı hedefliyorum. Eğer fikir üretmeniz, yaratıcılığınızı kullanmanız gereken bir iş ve ortamda çalışıyorsanız bir ürün tasarlayıp geliştirirken bu yöntemi oldukça faydalı bulacağınızı umuyorum.

Öncelikli olarak MoSCoW kısaltmasını açarak ne anlama geldiğini aşağıya bırakıyorum. Düşünce biçimimizi aşağıdaki gibi kategorize edebildiğimizde MVP (minimum viable product) dediğimiz ürüne ulaşmak için yola çıkmaya hazır hale geliriz.

• M — Must Have: Bu kısma ait olan ürün özellikleri, tasarladığınız ürünün mutlaka sahip olması gereken, yapmadığınız zaman ürünü canlıya almanıza ya da müşteriye teslim etmenize engel olacak özelliklerdir.
• S — Should Have: Buraya yazdığınız özellikler, mutlaka yapmanız gerektiğini düşündüğünüz, ürünün fonksiyonunu ve kalitesini arttıracak, belki yaşadığınız teknik bir engeli daha kolay aşmanızı sağlayacak, efor ve bütçe ayırmanız gerektiğini düşündüğünüz fakat yapmadığınızda canlıya almanıza engel olmayacak özelliklerdir.
• C — Could Have: Buraya ait olarak gördüğünüz özelliklerse yapsak ne güzel olur dediğiniz ama aslında bütçe ve efor ayırmak istemediğiniz, yapılmadığında canlıya geçmenizde engel oluşturmayacak özelliklerdir.
• W — Won’t Have: Bu kısımda ise yapmayı kesinlikle istemediğiniz, sizin oyun alanınız olmayan, eğer yaparsanız sizi ulaşmak istediğiniz hedeften uzaklaştıracak özelliklerdir.(Bu kategorideki özellikler ilk başta S veya C olan özelliklerin tekrardan M kategorisinde değerlendirilmesini gerektirebilir.)

Peki şimdi tüm bunlar ne anlama geliyor?

Hedefinizin, misyonunuzun ve ulaşmak istediğiniz müşteri kitlesinin belli olduğunu varsayarak şimdi hep birlikte bir telefon tasarladığımızı düşünelim. (Verdiğim örnekler sadece konuyu anlatabilmek için gelişi güzel belki de saçma olacak. Gerçek bir ürün tabii ki tasarlamıyoruz. ❤)

Misyonumuz ve hedefimiz: Belli bir yaşın üstündeki insanların torunlarına ya da çocuklarına soru sormadan kullanabileceği bir iletişim aracı tasarlayarak bu alanda akla gelen birinci marka olmak. (Bunu tecrübe etmemiş kimse yoktur sanırım artık. ❤)

Müşteri kitlesi: Belli bir yaşın üzerindeki insanlar. 60+ diyelim.

Aşağıya başlangıç anında kendinize ya da takımınıza soracağınız basit ama yukarıdaki kategorizasyonu yapmanıza yardımcı olacak bir kaç soruyu bırakıyorum.

• Bir telefonda olmazsa olmaz özellik nedir?
• Ürünün hangi özelliklere sahip olmasını istiyoruz?
• Sahip olmasını istediğimiz özelliklerden hangileri hedefimize hizmet ediyor?
• Aklımızdaki fikirlerden hangileri kesinlikle hedefimize hizmet etmiyor? Neyi kesin olarak yapmayacağız?
• İstediğimiz ürünü elde edebilmek için nelere ihtiyacımız var? (Sistemler, teknik gereklilikler, bütçe, insan kaynağı vb.)

Bu sorular şu anda benim düşüncelerimi düzenlemek için ortaya attığım sorular, siz de projenize, ürününüze göre kendinize daha farklı sorular sorabilirsiniz.

Şimdi bu sorular ışığında MoSCoW tablomuzu çıkartmaya çalışalım.

*Paper-white ekranlar parlak olmayan, baktığınız zaman gözü yormayan ve mavi ışık üretmeyen ekranlardır.

Şimdi size yukarıdaki tabloyu oluştururken nasıl düşündüğümü açıklamaya çalışayım.

M — Eğer bir telefon tasarlıyorsak arama ve mesajlaşma özelliklerinin mutlaka olmasını bekleriz. Bu özellikler olmazsa ürünümüzü yapmış sayılmaz ya da hedeflerimize hizmet etmiş olmayız.(Mobil cihazlar için test mühendisi olarak çalıştığım dönemde test etmem gereken bir telefonun arama özelliği bulunmuyordu mesela. Bu yaşandı. Evet. lol)

S — Hedef kitlemiz 60+ olduğuna göre bu insanlar torunlarının çocuklarının fotoğraflarını, videolarını çekmeyi ve bunları silmek zorunda kalmadan saklamayı isterler. (Gerçekten annemin telefonunda aynı pozdan 30 tane var, hiç birini silmek istemiyor.) Ayrıca Paper White ekran kullanmamız hedef kitlemiz için önemli. Hassaslaşmaya başlamış gözler ekran ışığından oldukça rahatsız olabiliyor.

C — Hedef kitlemizin belki de en çok zorlandığı konu ihtiyaçları olan aplikasyonları nereden ve nasıl indirecekleridir. (Varsayım) İhtiyaçları olan aplikasyonları telefonun ana yazılımına ekleyebiliriz.

W — Aplikasyon edinmek ve indirmek oldukça zor. Bu özelliğin bu telefonda olmasını kesinlikle istemiyoruz. Hedef kitlemizdeki insanların kallavi bir ses kaydetme ve video editleme ihtiyacının da olmadığını düşünüyoruz. (Varsayım)

Şimdiyse tüm tabloyu değerlendirelim.

Eğer W kolonuna yazdıklarımızdan eminsek bu durumda C kolonuna yazdığımız özellik bizim için M kolonuna geçmelidir. Yeni tablo aşağıdaki hale gelir.

Tebrikler nur topu gibi bir MVP’niz (minimum viable product) oldu. Bu şekilde ürünü geliştirmeye hazır olduğunuzu düşünene kadar MoSCoW tablonuzu iyileştirebilirsiniz.

Mesela yukarıdaki örnek için M kolonundan yola çıkarak ürünü geliştirmeye başlayabilir, S kolonundaki özellikleri sonraki iterasyonlar için planlayabilirsiniz. Belki şartlar ve gereklilikler siz yola çıktıktan sonra değişecektir, bu tablonun belli aralıklarla üstünden geçmekte fayda bulunuyor.

Peki bir takımla bu aktiviteyi nasıl yapabilirsiniz?

Çeşitli fasilitasyon yöntemlerini kullanarak bu yöntemi takımlarınızla uygulayabilirsiniz. İster sesli olarak beyin fırtınası yapın tüm fikirleri not alın, isterseniz post-itlere sessizce fikirleri yazdırın sonra bunları çeşitli yöntemlerle puanlandırın. İçinde bulunduğunuz takımın dinamiğine göre istediğiniz gibi karar verebilirsiniz. Hayatınızı kolaylaştıracak fasilitasyon yöntemlerine ulaşmak isterseniz, buraya tıklayabilirsiniz.

Şimdilik benden bu kadar.

Okuduğunuz için teşekkür ederim.

Sevgi&Saygı&Agile

Ilke Atasel