10 soru da Değerli Konut Vergisi

2021’in yeni vergisi olarak hayatımıza giren Değerli Konut Vergisi’nin ayrıntıları vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Peki değerli konut vergisinin detayları neler? İşte Değerli Konut Vergisi 10 soruda tüm detaylarıyla! 

2019’da ertelenen Değerli Konut Vergisi, 2020 yılı ile birlikte yürürlüğe alındı.

1. Değerli Konut Vergisi nedir? 

Değerli konut vergisi kısaca; mesken, başka bir ifade ile konut olarak sahip olunan 2021 yılı için 5.227.000 TL’yi aşan değerdeki taşınmazların üzerinden alınan artan oranlı bir vergi türü. Taşınmazın değeri belirlenirken Emlak Vergisi Kanunu’na göre hesaplanan vergi değeri dikkate alınacak. Ayrıca, taşınmazın verginin konusuna girmesi için mutlaka tapuda konut olarak belirlenmiş olması veya fiilen konut olarak kullanılması gerekiyor. 

2. Değerli Konut Vergisi ödemekle yükümlü kişiler kimlerdir?

-Mesken nitelikli taşınmazın değerli konut vergisini taşınmazın maliki öder. Mesken nitelikli taşınmaz üzerinde intifa hakkı bulunuyorsa vergi, intifa hakkın sahip kişi tarafından ödenir.

-Mesken nitelikli taşınmazın maliki veya intifa hakkı sahibi yoksa malik gibi tasarruf edenler vergiyi ödemekle sorumludur. 

-Bir mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükellef olurlar. Elbirliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen yükümlüdürler. 

3. Değerli Konut Vergisi’nden muaf kişiler kimlerdir?

-Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaf tutulur. Bu kurumların intifa hakkına sahip oldukları mesken nitelikli taşınmazlar da değerli konut vergisinden muaf sayılır ve vergi, söz konusu taşınmazların kuru mülkiyet sahipleri bakımından aranmamaktadır.

-Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı bulunanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı olanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için değerli konut vergisi muafiyeti devreye girer. Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için de sayılır. 

-Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ve merkezi Türkiye’de yer alan milletlerarası kuruluşlara, milletlerarası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaf tutulur. 

-Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaf sayılır. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması halinde muafiyetten faydalanılmaz. 

4. Değerli Konut Vergisi nasıl hesaplanır? 

Verginin matrahı, bina vergi değerinin anılan kanunun 42. Maddesinde yer alan tutarı aşan kısmıdır. Buna göre Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;

-5.227.000 TL ile (7.841.000) TL arasında olanlar (bu tutar dahil) (5.227.000) TL’yi aşan kısmı için (Binde 3)

-10.455.000) TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 7.841.000 TL’si için 7.842 TL, fazlası için (Binde 6)

-10.455.000) TL’den fazla olanlar 10.455.000 TL’si için 23.526 TL, fazlası için (Binde 10) oranında vergilendirilmektedir.

Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyette, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri dikkate alınır. Bina vergi değerinin, 1319 sayılı Kanunun 42.maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanan tutarı geçmesi durumunda, bu durumun gerçekleştiği tarihi takip eden yılın başından itibaren değerli konut vergisi mükellefiyeti başlar.

Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hale gelen veya vergiye tabi iken muaflık koşullarına sahip mesken nitelikli taşınmazlardan dolayı mükellefiyet, bu olayların vuku bulduğu tarihi takip eden taksitten itibaren sona erer.

5. Değerli Konut Vergisi ne zaman ödencek?

Vergi, Değerli Konut Vergisi Beyannamesi üzerine tarh olunacaktır. Beyanname tam mülkiyet, paylı mülkiyet ve intifa hakkına konu taşınmazlar için 1 no’lu, elbirliği mülkiyetine konu taşınmazlar için ise 2 no’lu beyanname ile şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın olduğu yer vergi dairesine verilecektir.

Beyannamenin verildiği yetkili vergi dairesi tarafından yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilen Değerli Konut Vergisi ve ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödeme yapılacak.

6. Değerli Konut Vergisi’nin matrahı ve oranı nedir?

Kanun kapsamında DKV’nin matrahı ve oranı konusunda artan oranlı, taşınmazın değeri arttıkça daha fazla vergi ödenmesini gerektiren bir tarife hazırlandı. Buna göre, 78 no.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca 2021 yılı için aşağıdaki tarife esas alınacak: 

-Mesken nitelikli taşınmaza gerek paylı mülkiyet gerekse elbirliği mülkiyet halinde malik olunması durumunda, matrah olarak taşınmazın toplam değeri esas alınır.

7. Konut görünen iş yerleri Değerli Konut Vergisi ödeyecek mi?

Tapu kayıtlarında mesken (konut) olarak görünen taşınmaz eğer fiilen işyeri olarak kullanılıyorsa mülk sahibinin bu konut için değerli konut vergisi ödememesi gerekir. 15 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan tebliğde de (Madde 2/3) “Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılır.” deniliyor. Dileyen mükelleflerin vergi dairelerine başvurarak özelge isteme hakları da var. Kendi durumlarını özetleyerek; tapuda konut görünen konutlarının fiilen işyeri olarak kullanıldığından dolayı değerli konut vergisi ödeme yükümlülükleri olup olmadığını bizzat Maliye’ye sorabilirler. Özelge isterken söz konusu taşınmazın fiilen işyeri olarak kullanıldığını gösteren belgelerin de sunulmasında yarar var. İşyeri kira ödemesi stopaj belgelerini, emlak vergisi (bina-işyeri) ödeme belgelerini… Eğer imar barışına başvurulmuşsa ve işyeri olarak yararlanılmışsa, imar barışı ödeme belgeleri de özelge talep formu ekinde sunulabilir. Nitekim emlak vergisi (bina vergisi) uygulamasında ‘tapuda konut olarak görünen taşınmazların fiilen işyeri olarak kullanılmaları durumunda, fiili kullanım dikkate alarak vergilendirme yapılacağı Maliye’nin özelgelerinde belirtiliyor. (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 05 Şubat 2018 tarih ve 56068 sayılı özelge)

8. İş yeri olarak görünen konutlar Değerli Konut Vergisi ödeyecek mi?

Yukarıdaki örneğin tersi de olabilir. Taşınmaz tapuda ‘işyeri’ olarak görünmesine rağmen, fiilen ‘konut’ olarak kullanılabiliyor. Bu durumda da; fiili durum dikkate alınarak vergiye tabi olup olmadığı değerlendirilecektir. Maliye, fiili durumu dikkate alarak kuvvetle muhtemel bu kez verginin ödenmesini talep edecektir. Eğer tapuda işyeri olarak görünen taşınmazın değeri 5 milyon 227 bin lirayı geçiyorsa ve diğer şartları taşıyorsa (mülk sahibinin yasal sınırı aşan tek taşınmazı değilse…) 20 Şubat’a kadar beyanname verilerek ardından da vergi ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerekir. Ancak bu konuda da tereddüt yaşayan mülk sahipleri ilk defa bu yıl- bu ay tahakkuk edecek değerli konut vergisi hakkında hiç tereddüt yaşamamak adına, Maliye’ye başvurarak özelge isteyebilirler.

9. İki değerli konut varsa ikisi de Değerli Konut Vergisi’ne tabii mi?

Vergi ödenmesi için konutun değerli olması gerekiyor. 5 milyon 227 bin lirayı aşan emlak vergi değerine sahip olması gerekiyor. Eğer bu değeri aşan iki konut varsa birisi için vergi ödenecek, diğeri (değeri düşük olan) için vergi ödenmeyecek. Eğer 5 milyon 227 bin lirayı aşan 3 veya daha fazla sayıda konut sahipliği söz konusu ise yine bir adet konut (değeri en düşük olan) için vergi ödenmeyecek, diğerleri için vergi tarifesine göre vergi hesaplanıp şubat ve ağustos ayı içinde iki taksitte vergilerini ödemeleri gerekiyor.

10. Değerli konutlar için emlak vergisi de ödenecek mi?

Değerli konut vergisi kapsamına giren mesken niteliğindeki taşınmaz için, aynı zamanda, emlak vergisi de ödenecektir. Emlak vergisi belediyelerin gelirleri arasında yer almasına rağmen, tahsil edilen değerli konut vergisi, genel bütçe geliri olacak ve bundan belediyelere pay verilmeyecektir.

Alıntı: Emlak Kulisi