7 Farklı Maliyet Tahmini Yöntemi

Proje yönetimi, bir projenin paydaşların beklentilerini karşılamasını ve belirli bir zaman çerçevesinde ve belirli bir bütçe altında tamamlanmasını sağlamak için uygun şekilde entegre edilmiş ve koordine edilmiş farklı bilgi alanlarını kapsar. Proje yönetimi bilgi alanları entegrasyon ve iletişim yönetimi, zaman yönetimi, kalite yönetimi, insan kaynakları yönetimi, risk yönetimi ve maliyet yönetimini içerir.

Büyük ya da küçük, sektör fark etmeksizin her projenin belirli kısıtlamalar altında gerçekleştirilmesi ve teslim edilmesi gerekir. Maliyet, proje yönetiminin etkili bir şekilde kontrol etmesi gereken kısıtlamalardan biridir. Ayrıca, bir projenin geleceğini belirlemede itici güç veya engelleyici bir faktör olabilir. Bu nedenle, bir projenin uygulanabilir olmasını sağlamak için kapsamlı maliyet tahmin süreçleri ve tekniklerinin uygulanmasının gerekliliği kolaylıkla fark edilebilir.

Maliyet tahminini proje yönetimi sürecinde bu kadar önemli kılan odak noktası ve çıktıları nelerdir ve proje yönetiminin hangi kısmında yapılır?

Proje yönetiminde maliyet tahmininin katkısına dair net bir genel bakış elde etmek için proje yönetimi faaliyetlerine ve temellerine yüksek bir perspektiften bakmakta fayda vardır.

Maliyet yönetimi, projenin onaylanan bütçe dahilinde tamamlanmasını sağlamak için gereken süreçleri içerir. Kaynak planlama, maliyet tahmini, bütçeleme ve maliyet kontrolü gibi faaliyetleri kapsar. Bu faaliyetler kapalı bir döngüde tekrarlanır ve tüm proje yaşam döngüsü boyunca gerçekleşir. Maliyet tahmini, maliyet yönetimi sürecinde ve bunun sonucunda proje yönetiminde bir temel oluşturur.

İnşaat Projelerinde bir kalıbın yüzey alanını veya bir beton yapının hacmini tahmin etmek, satın alınacak malzemenin miktarını belirlemek nispeten kolaydır ve basit temel kurallarla oldukça doğru bir şekilde hesaplanabilir. Ancak bir ulaştırma yapısının alt yapısının (karayolu, demiryolu vb), açık denizdeki bir Petrol platformunun veya yüksek hızlı demiryolunun toplam maliyetlerini tahmin etmek biraz daha karmaşıktır.

Neyse ki, bu tür projelerin farklı aşamaları boyunca bu maliyetleri tahmin etmeye yardımcı olabilecek çok sayıda yöntem ve teknik vardır.

Tahmin etme, bir projeyi tamamlamak için gerekli olan işçilik, malzeme, inşaat ekipmanı ve araçların beklenen maliyetlerinin önceden belirlenmesidir. Bir tahmin oluşturmak için yapılacak ilk şey, projenin kapsam tanımı, sınırları ve zaman planının belirlenmesidir.

Her tahmin, belirli bir iş kapsamı için bir projenin beklenen son maliyetinin bir tahminidir. Her tahmin belirsizlikle ilişkilidir ve dolayısıyla tahmin edilen maliyetin aşılması veya altında kalması olasılığıyla da ilişkilidir. Tahmin doğruluğu, belirli bir proje için nihai fiili maliyet sonucunun, tahmini maliyetten ne ölçüde farklılaştığının bir göstergesidir. Bir tahminin hiçbir zaman tek bir nokta sayısı (veya maliyet) olarak değil, bir dizi potansiyel maliyet sonucu ve ilgili gerçekleşme olasılıkları olarak değerlendirilmesi gerektiğini anlamak önemlidir.

İnşaat edilecek bir projenin yaşam döngüsü, Tanılama, Tanım, Uygulama, Operasyon ve Teslim (Terk etme) aşamalarından oluşur. Projenin hangi aşamada olduğu, doğru tahmin tekniğini seçmek için belirleyici olacaktır. Projenin kapsamını, projenin mevcut aşaması ve tahminin olması beklenen doğruluğu belirlendikten sonra hangi tahmin tekniğinin duruma en uygun olduğuna karar verilebilir.

İnşaat Sektöründe sıklıkla kullanılan en önemli tahmin metodolojileri faktör tahmini, parametrik tahmin ve ayrıntılı tahmindir.

1. Faktör tahmini: Fikir üretmenin hemen ardından, yani bir planın uygulanabilirliği hakkında daha fazla bilgi edinmek istendiğinde, o fikri geliştirmeye devam etmenin zaman kaybı olup olmayacağını belirlemek için bir tahmine ihtiyaç olacaktır. Artan doğrulukla faktör tahminine yönelik çeşitli yöntemler vardır. Bunların tümü, bir projenin kapsamının henüz tamamlanmadığı, ayrıntılı bir tahminin hazırlanmasının çok zaman alıcı ve çok pahalı olacağı durumlarda kullanılır.
2. Parametrik tahmin: Bu yöntem, maliyet etkenlerini belirlemek ve maliyet modelleri geliştirmek için maliyet, programatik ve teknik verilerin analizini gerektirir. Bu yaklaşım temel olarak maliyet ve insan gücü bilgilerini, maliyeti belirlenecek kalemi tanımlayan parametrelerle ilişkilendirir. Bu süreç, bir tahminin farklı unsurları için maliyet çıktıları üretmek amacıyla uygulanan "Maliyet Tahmin İlişkileri" olarak bilinen formül kümeleriyle sonuçlanır. Parametrik Yöntem genellikle bir model için en iyi algoritmaları belirlemek amacıyla bir doğrusal ve doğrusal olmayan regresyon analizinin kullanılmasını içerir.
3. Ayrıntılı tahmin: Bazen olsa olsa veya aşağıdan yukarıya tahmin olarak da adlandırılır. Bu yöntemle, iş kırılım yapısında (WBS) nispeten düşük seviyelerde, genellikle iş paketi veya görev düzeyinde ayrıntılı tahminler yapılır. Bu yaklaşım zamanlama, planlama ve kaynak tahsisi ile yakından ilgilidir ve hem zaman alıcı hem de maliyetlidir. Faaliyet hakkında iyi bilgi gerektirir ve ayrıca alıştırmanın anlamlı olması için makul düzeyde bir tanımın olması gerekir. Genellikle bir projenin malzeme alımı veya MTO'su ayrıntılı bir tahmin için temel olarak kullanılır. Bir metraj çalışmasından böyle bir tahminin oluşturulması, maliyet tahmin yazılımı ve maliyet veritabanı kullanılarak otomatik olarak da yapılabilir.

Daha çok Endüstriyel Alanlarda kullanılan önemli tahmin metodolojileri ise:

1. Ekipman faktörlü tahmin: Bireysel proses ekipmanı türlerinin maliyetinin alınması ve bunun bir "kurulum faktörü" ile çarpılmasıyla toplam maliyetlere ulaşılması yoluyla üretilir. Uygulamada, toplam proje maliyetlerinin önemli bir kısmının ekipmandan oluşması nedeniyle bunun oldukça faydalı bir yöntem olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç olarak, birçok faktör tahmin yönteminin temelini oluşturur. Kurulum faktörü veya toplam kurulum maliyeti faktörü, taşeronluk maliyetlerini, ilgili doğrudan işçilik maliyetlerini ve ekipmanın kurulumu için gerekli malzemeleri içerir.
2. Lang yöntemi: Biraz daha ayrıntılı olan ve dolayısıyla daha fazla proje bilgisi gerektiren bir yöntem, Lang yöntemi olarak adlandırılır. Bunun temeli, yerinde ücretsiz ekipman fiyatlarıdır ve bunların fiyat teklifini almak en iyisidir. Yöntem katılar, sıvılar ve karışık katılar/sıvılar için farklılık gösterir.
3. Hand yöntemi: Bu yöntem, W.E. Hand tarafından ortaya konmuş, Lang yönteminin bir uzantısıdır ve proses tipi yerine her ekipman tipi (kolonlar, kaplar, ısı değiştiriciler ve diğer üniteler) için farklı faktörlerin kullanılmasını önerir. Hand'in faktörleri, hepsinin ayrı ayrı tahmin edilmesi gereken dolaylı saha maliyetlerini, home office maliyetlerini ve hammadde ve ürün depolamanın büyük bir kısmı, her türlü paketleme ve lojistik operasyonlar, kontrol odası vb. dahil tesislerinin içermez.
4. Adam.saat yöntemi: Gerçekte bir tahmin tekniği olmamakla birlikte, doğrudan emeği adam-saat cinsinden tahmin etmek için kesinlikle kullanılan bir yöntemdir. Doğrudan adam-saatleri, gerçekleşmiş projelerde, özellikle çelik imalatlarında, mekanik ve elektrik tesisat işleri gibi bir düzlem boyunca süregelen imalatlarda hem malzeme üretim/hazırlık hem de sahada yapılan çeşitli operasyonların gerçek maliyetleriyle birlikte yüzlerce zaman ve yöntem çalışmasının verileriyle belirlenir. Bu çok sayıda verinin dikkatli bir şekilde analiz edilmesiyle ortalama %70 gibi bir verimlilik oranı elde edilir.

Temeli sağlam olmayan hiçbir bina ayakta kalamaz. Benzer şekilde, proje yönetimi, eğer temel temel belirlenmemişse, projenin etkili bir şekilde planlanmasına ve kontrol edilmesine yol açamaz. Maliyet tahmini, proje yönetimi için önemli bir temeldir ve diğer maliyet yönetimi faaliyetlerine uygun şekilde entegre edilmelidir.