Ana Fikir #12

Alive 24 ve “Tek Kişilik Milyar Dolarlık Şirket” 💸

Brick Institute, 30 Mayıs'ta Alive 24 - Ürün & Tasarım Konferansı’nı düzenliyor. Alanında uzman otuzun üzerinde kişi, iki farklı paralel oturumda bilgi ve deneyimlerini paylaşacak.

Ben de konuşmacı olarak oradayım. “Tek Kişilik Milyar Dolarlık Şirket” başlıklı bir sunum yapacağım. Sunumun içeriği bültenin 3. sayısında bahsettiğim Sam Altman’ın sözü üzerine şekilleniyor.

Dünya çapında yüksek gelir kazanmış mobil uygulamalardan örnekler vererek, ekipçe bu ürünleri nasıl geliştirdiğimizin ve sizin de yapay zeka sosuyla benzer işleri nasıl yapabileceğiniz üzerinde duracağım.

Ayrıca, aramızda kalsın, bu bültende ilk kez paylaşmış oluyorum; Katılanlara bir sürprizim olacak. 1 ay sonra satışa çıkacak bir kitap.

Bazılarınız biliyor, daha önce “The Product Growth Playbook” adında bir kitap yazmıştım. Bu kitap, global bir ürün nasıl yapılır, nasıl büyütülür üzerine odaklıydı. Amazon’da çeşitli kategorilerde çok satanlar listesine girmişti.

15 yıldır dijital ürünler geliştiren biri olarak, yan yana zevkle ve şevkle çalıştığım iki tip insan var; 1- Ürün Sahipleri. 2- Yazılımcılar.

Bunca yıldır, ürün sahipleri ile üzerinde çalıştığımız ürünleri büyütmek için çok uğraştık, çok hata yaptık, çok öğrendik. Tüm bunlar yukarıdaki kitap oldu. Şimdi de ne mutlu ki, aynı yolda, aynı hedefe koştuğumuz yazılımcı arkadaşlarla yaşadığımız deneyimlerden şekillenen ve geleceğin yazılım dünyasına bakan bir kitabım olacak.

Kitap 1 ay sonra Amazon’da; “Recode Your Future”.

Şimdilik sadece kitabın kapağını paylaşayım. Detayları sonraki bültenlerde. Konferansa gelenler de kitabı ebook formatında, ücretsiz ilk okuyanlardan olacaklar.

Yapay Zeka Nasıl Bu Kadar Hızlı Yükseldi? 🦾

Bir sabah uyandık. Hayatımıza ChatGPT adında bir şey girdi ve sonrası bayır aşağı…

Çoğumuz böyle hissediyoruz. Yani sanki bir-iki yıl önce yapay zeka diye bir kavram yokmuş da, bugün bakkal amcamız bile yazdığı “prompt”u konuşur hale gelmiş.

İşin içinde olanlar bu başarının ne kadar zorlu yollardan geçtiğini, taa 1950’lere dayandığını bilir. Bir birikim. Sonrasında bir çığ etkisi.

Bu tür çağ atlatan etkilerin nasıl kısık ateşte piştiğini anlamak için dönüm noktalarına bir bakmakta fayda var;

1950'ler:

• Turing Testi (1950): Yapay zekanın temelleri aslında 1950'lerde Alan Turing’in “Makineler düşünebilir mi?” sorusunu sormasıyla atıldı. Bu test, bir makinenin insan gibi düşünebilme yeteneğini ölçmeyi amaçlar.
• Dartmouth Konferansı (1956): "Yapay Zeka" teriminin ilk kez kullanıldığı bu konferans, yapay zeka alanının resmi başlangıcı olarak kabul ediliyor.

1960'lar ve 1970'ler:

• ELIZA (1966): İlk chatbot (sohbet robotu) örneklerinden ELIZA, doğal dil işleme (NLP) alanında önemli bir adımdı.
• Uzmanların Taklidi (1970'ler): Belirli bir alandaki bir uzmanın bilgisini taklit eden sistemler oluşturulmuştu.

1980'ler ve 1990'lar:

• Yapay Sinir Ağları (1980'ler): İnsan beyninin çalışma prensibinden ilham alma fikri ilk kez bu yıllarda doğdu.
• Deep Blue (1997): IBM tarafından geliştirilen Deep Blue, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yendi. İlk dünya çapındaki şok etkisi budur.

2000'ler ve 2010'lar:

• Derin Öğrenme (2010'lar): Yapay sinir ağları daha gelişmiş ve kompleks hale geldi. Böylece derin öğrenme, görüntü ve konuşma tanıma gibi alanlarda da bizim pek farketmediğimiz birçok zıplama yaşandı.
• AlphaGo (2016): DeepMind tarafından geliştirilen AlphaGo, Go oyununda dünya şampiyonunu yendi. Kasparov’dan sonra, dünya çapında ikinci büyük şok.

Bu gelişimi alınan patentler ve sayıları üzerinden de takip etmek acayip iyi fikir. WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü) bunu çok iyi özetlemiş.

“Bir gecede yapay zeka ile çağ atladık” algısının oluşmasında bence en önemli 3 sebep;

1. Nvidia Etkisi: Gelişmiş bilgisayar donanımları ve bulut teknolojileri sayesinde, veri işleme hızları arttı ve maliyetler ciddi şekilde düştü. Bu, daha karmaşık ve büyük yapay zeka modellerinin geliştirilmesini sağladı.
2. Sosyal Medya: Bir yapay zeka modelinin çok iyi çalışması için çok fazla örnek görmesi lazım. Örnek demek veri demek. Mobil telefonlar, sosyal medya ve dijital platformlar sayesinde her gün petabaytlarca veri üretiliyor. Bu veriler, yapay zeka algoritmalarının eğitilmesi ve geliştirilmesi için hayati.
3. Açık Kaynak Felsefesi: GitHub, Hugging Face gibi platformlar sayesinde yapay zeka araştırmacıları ve geliştiricileri, projelerini ve kodlarını açık kaynak olarak paylaşabiliyor. Her seferinde “Amerika’yı yeniden keşfetmek” zorunda kalmıyoruz böylece. 5. sayıda bahsettiğim “Her şey remix’tir” teorisinin gücünü burada da tekrar tekrar görüyoruz.

Alttaki grafik ile üstteki grafiği nasıl ters korelasyonda olduğuna dikkat edin. Alınan patent sayısı fırlarken, maliyet dibe düşüyor.

“Afedersiniz İçedönük” Girişimciler 🧘🏻

Geçtiğimiz günlerde Gözde Atilla'nın “Afedersiniz İçedönük” kitabını bir çırpıda okudum bitirdim ve acayip beğendim.

Kitap günlük hayatta içedönük neler hisseder, neyi neden yapar çok kişisel hikayeler üzerinden şahane anlatmış. Okurken yüzlerce kez “Evet ya aynen böyle hissediyorum ben de” diye düşündüm. Çünkü ben de su katılmamış bir içedönüğüm.

Arkadaşlarım beni az konuşan, soğuk, mesafeli, masadan kalkmadan saatler geçirebilen, kulaklığımın içinde yaşayan biri olarak bilirler. Sosyal buluşmalarda 2. saatten sonra pilim yavaş yavaş bitmeye başlar ve eve kaçmak isterim.

Kitap bunların “kötü” özellikler olmadığını çok güzel anlatıyor. “İçedönüklerin evi kendi içleridir, bunu anlayın” diyor.

Toplumun %25’i içedönük. Azınlık sayılırız. Ve genel olarak tüm içedönükler, dışadönüğe yani çoğunluğa benzetmeleri gerektiği ile ilgili zorbalığa uğrarlar. İlk zorbalık da çoğu zaman anne-babadan geliyor; “Biraz girişken olsana, konuşsana…”

İçedönüklerin başarısız olmaya mahkum ezikler olarak algılanmaması lazım. Çünkü birçok başarılı girişimci, içedönük. Hatta bana sorarsanız avantaj.

• Dikkatli Dinleme: İçedönük biri olarak, genellikle konuşmaktan çok dinlemeyi tercih ederim. Bu sayede, karşımdaki kişinin gerçekten ne istediğini daha iyi anlıyorum ve empati kurabiliyorum. Bu, müşterilerle ilişkilerde büyük bir avantaj sağlıyor.
• Derin Düşünme: İş hayatında, karar alırken acele etmektense derinlemesine düşünmeyi tercih ediyorum. Bu da daha stratejik ve uzun vadeli kararlar almama yardımcı oluyor. Örneğin, bir projeye başlamadan önce detaylı bir analiz yapmak, riskleri ve fırsatları daha net görmemi sağlıyor.
• İçsel Motivasyon: “İçten yanmalı” diye tanımlıyorum bunu ben. İçedönükler genellikle kendi içsel motivasyon kaynaklarına sahip oluyor. Kendi kendine yetebilme ve içsel bir itici güç ile çalışma yetenekleri, özellikle zorlu girişimcilik yolculuklarında büyük bir avantaj. Benim için de, bu hiç bitmeyen içsel motivasyon, karşılaştığım zorlukları aşmamda bana güç veriyor.

Mesela, Bill Gates, Mark Zuckerberg ve Elon Musk gibi isimler, içedönük doğalarına rağmen (veya belki de bu nedenle) büyük başarılar elde etti. Sessiz güçlerini kullanarak dünya üzerinde büyük etkiler yarattı.

Anne-babalar çocuklarının içedönük olmasıyla ilgili utanmayıp, onları doğalarına uygun bir ortam sağlamalı. Kendi sessiz güçlerini keşfetmelerine ve geliştirmelerine olanak tanımalı diye düşünüyorum. Bence içedönüklük, utanç verici bir özellik değil, büyük başarılara kapı açan bir yetenek.

Gözde Atilla’nın bu kitabı benim gibi içedönükleri ve onların ilişkide olduğu insanları çok rahatlatacak bir kitap, mutlaka okuyun. Sizin “ucube” ya da “garip” olduğunuzu düşünen dışadönüklere de hediye edin, bizi hor görmesinler, anlasınlar 😉

Alkışlar 👏 🙌 🙏

Yakın zamanda gözüme çarpan, yaptıklarıyla alkışladığım insanlar, ürünler, fikirler;

• Workup ve startups.watch, 3 Haziran’da İzmir'de 20 girişimcinin, 20 yatırımcıya dörder dakikada işini anlattığı bir speed networking düzenliyor, şu form ile kayıt olabilirsiniz
• Kristal Piksel, 2024 Video Oyun Ödülleri kazananlarını belirlemiş
• Delta, Adobe'den dava tehditi yedi ama bunu şahane bir fırsata çevirdiler
• Tech.eu, London Stock Exchange’in açılış gongunu çaldı
• Bu hafta nedense Franz Schubert’in taaa 1827’de yaptığı Piano Trio No. 2 in E-flat major, Op. 100, D. 929’e taktım, döndür döndür sürekli onu dinledim, siz de dinleyin

Evrim Ersoy'un Ana Fikir'i 💡

Aklına güvendiğim, herhangi bir konuda kendi kalıplarıma sıkışıp kaldığım kuşkusuna kapıldığımda arayıp, durumu anlatıp fikrini aldığım yakın dostlarımdan biri Evrim Ersoy.

Çoğu zaman “olmazsa olmaz”larımızın stressinde boğuluyoruz. İstediğimizin dışına çıkmakta zorlanıyoruz ama bazen “rahatsız” hissede hissede yola devam etmede de bir fayda var.

Hayatımın çok kritik dönemeçlerinde Evrim yolu bulmamı sağlayan akıl hocalarımdan biri. “Mükemmellik beklentisi” üzerine çok sağlam bir ana fikri var;

Tekrar tekrar karşılaştıktan sonra artık genelleme yapmaktan çekinmiyorum, insanlar mükemmeli değil en uygunu arıyor. İş, eş, ürün, servis… her konuda. Bu anlamda kendimizce yarattığımız “mükemmel servisler” karşı tarafta beklediğimiz karşılığı bulamayabiliyor. Doğru eşleşmeyi yakalamak istiyorsak, Fogg’un davranış modelinde olduğu gibi karşınızdakilerin yeterli ve değişen oranlarda yeterlilikleri ve motivasyonlarının karışımına seslenmemiz gerekiyor. Duygusal, sosyal veya fiziksel motivasyonlarını bilmemiz; zaman, bütçe, efor, kurallar, sosyal normlar, bilişsel yük ve bilgi seviyelerini doğru analiz etmemiz gerekiyor.

* İsterseniz bu bülteni Substack'ten de takip edebilirsiniz.