Beş Bin Yıl Önce de Muhasebeciler Vardı, Bugün De Buradayız
Muhasebecilik, tarihin en eski mesleklerinden biri olabilir mi? Yakın zamanda yapılan araştırmalar, Mezopotamya’da ortaya çıkan ilk yazı sisteminin, yani çivi yazısının, ticaretin ve muhasebe işlemlerinin bir sonucu olduğunu gösteriyor. Bu bulgu, bir mali müşavir olarak bana oldukça tanıdık geliyor. Günümüzün karmaşık muhasebe süreçlerine, vergi beyanlarına ve stok takibine benzer şekilde, atalarımız da ticaretin, üretimin ve depolamanın takibini yaparak bu kadim mesleğin temellerini atmış.
Beş bin yıl önce, Mezopotamya'nın bereketli topraklarında tarım ve ticaret, bölgeyi kalkındıran en önemli unsurlardı. Çiftçiler ve tüccarlar, ürünlerini üretip depolarken ve satarken kayıt tutmak zorundaydı. O dönem “vergi dönemi” gelince, bugünkü gibi hesapları düzenli tutmak büyük önem taşıyordu. M.Ö. 4400'de kullanılan silindir mühürlerdeki sembollerin, tarım ve tekstil ticaretini temsil eden ilk muhasebe kayıtları olduğunu bilmek, mesleğin köklerinin ne kadar derine indiğini gösteriyor. Bu mühürlerde yer alan ve proto-çivi yazısına dönüşen semboller, günümüz muhasebecisinin hesap tablolarındaki sütun ve satırlardan çok da farklı değildi. O dönem mühürlerde basılan basit figürler, günümüz mali tablolarında kaydettiğimiz sayısız detayı anımsatıyor.
Geçmişten günümüze mesleki zorluklar pek değişmemiş görünüyor. Eski Mezopotamyalı muhasebeciler, silindir mühürleri kullanarak ürünlerin hangi tapınakta depolandığını ve hangi tüccarın mal taşıdığını belirtiyordu. Bugün, bizler benzer bir şekilde, bir şirketin nakit akışını ve envanterini takip ediyoruz, ancak teknoloji sayesinde kil tabletlerden çok daha hızlı bir biçimde.
LinkedIn tarafından öneriliyor
Ancak işin stresi, yanlış kayıtlardan doğan baş ağrıları ve raporların detaylı kontrolü gibi meseleler hâlâ baki. Binlerce yıl önceki bir muhasebeci, önemli bir ticari kaydı silindire basmayı unutursa yaşayacağı sıkıntı neyse, bugünün mali müşaviri için eksik bir beyannamenin yaratacağı kriz de aynıdır.
Geçmişten bugüne değişen tek şey belki de kullandığımız araçlar. Eski çağlarda kil tabletler ve mühürler, günümüzde ise bilgisayar programları, bulut tabanlı sistemler ve elektronik kayıtlar var. Ama işin özü hep aynı: İyi bir muhasebeci, her zaman ticaretin ve ekonominin bel kemiği olmuştur ve olmaya devam edecektir.
Bugün, bir mali müşavir olarak çalışma masamda hesapları kontrol ederken, beş bin yıl önceki Mezopotamyalı meslektaşlarımı düşünmek beni gülümsetiyor. Belki onlar da, silindir mühürlerinin başında çalışırken hesapları tutturma telaşına düşüyorlardı. Yani, işin aslı, mesleki zorluklar ve bunlarla baş etme yöntemlerimiz binlerce yıldır pek değişmemiş!