İşlevsizleşen Eğitim

Tabela Üniversiteler

Türkiye'de yükseköğretim "sistemine", hızla artmakta olan üniversite sayısı ve bu kurumların niteliklerinden dolayı ciddi eleştirileri hak etmektedir. Sorunların kök sebeplerine inmeden sadece yüzeysel yaklaşım ve kısa çözümlerle hayatta tutulmaya çalışan "sistem" belki bir süre daha bu çözümlerle devam etse de çok uzun soluklu olmayacağını hepimiz görmekteyiz. Peki, bu duruma nasıl geldik ve çözüm yolları neler olabilir?

Üniversitelerin Sayısındaki Artış

2000'li yılların başından itibaren Türkiye'de üniversite sayısında büyük bir artış yaşandı. 2000 yılında 76 olan üniversite sayısı, 2023 yılı itibariyle 208'e ulaştı. Bu artışın amacı, her ilde en az bir üniversite bulunmasını sağlamak ve yükseköğretime erişimi artırmaktı. Ancak, bu hızlı artış beraberinde ciddi sorunları da getirdi.

Nitelik Sorunu

Üniversite sayısındaki artış, beraberinde nitelik sorununu getirdi. Birçok yeni üniversite, yeterli akademik kadroya ve altyapıya sahip olmadan öğrenci almaya başladı. Bu da eğitim kalitesinin düşmesine neden oldu. Özellikle bazı üniversitelerde, akademik personelin yeterli deneyim ve donanıma sahip olmaması, öğrencilerin alması gereken kaliteli eğitimi almalarını engelledi.

Mezun İşsizliği

Artan üniversite sayısı ve kontenjanlar, mezun sayısında da büyük bir artışa neden oldu. Ancak, iş gücü piyasası bu kadar mezunu absorbe edemediği için mezun işsizliği ciddi boyutlara ulaştı. Birçok genç, mezun olduktan sonra kendi alanında iş bulamıyor ve vasıfsız işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Bu durum, üniversitelerin mezunlarına sunduğu vaatlerle örtüşmeyen bir tablo ortaya koyuyor.

Akademik Araştırmalar ve Bilim Üretimi

Bir diğer önemli sorun da, yeni kurulan birçok üniversitenin yeterli araştırma ve bilim üretme kapasitesine sahip olmaması. Araştırma üniversitelerinin sayısı sınırlı kalırken, çoğu üniversite sadece eğitim vermekle yetiniyor. Bu da Türkiye'nin bilimsel üretkenliğini ve uluslararası akademik rekabet gücünü olumsuz etkiliyor.

Çözüm Yolları

Bu sorunların üstesinden gelmek için birkaç çözüm yolu önerilebilir:

1. Kalite Denetimleri: Üniversitelerin düzenli olarak kalite denetimlerinden geçmesi ve bu denetimlerin sonuçlarına göre gereken iyileştirmelerin yapılması.
2. Akademik Kadro ve Altyapı: Yeni üniversitelerin açılmasında akademik kadro ve altyapı yeterliliğinin sağlanması zorunlu hale getirilmelidir.
3. Kontenjan Düzenlemeleri: İş gücü piyasasının ihtiyaçlarına göre üniversite kontenjanlarının yeniden düzenlenmesi ve belirli bölümlerde kontenjanların azaltılması.
4. İş Dünyası ile İşbirliği: Üniversiteler ile iş dünyası arasında daha güçlü işbirlikleri kurulmalı ve öğrencilerin mezun olduktan sonra iş bulmalarını kolaylaştıracak programlar geliştirilmeli.
5. Araştırma ve Geliştirme: Üniversitelerin araştırma ve geliştirme kapasiteleri artırılmalı, akademik personelin bu alandaki çalışmaları desteklenmelidir.

Sonuç

Türkiye'nin eğitim sistemi, genç nüfusun potansiyelini ortaya çıkarmak ve ülkenin kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, mevcut üniversite sistemindeki sorunlar, bu potansiyelin yeterince değerlendirilememesine yol açmaktadır. Kaliteli eğitim ve bilim üretimi için üniversitelerin niteliklerinin artırılması ve yukarıda belirtilen çözümlerin hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.