IOANNA KUÇURADI
Türk filozof olarak tanınan İOANNA KUÇURADİ'nin katılmış olduğu Büyük Sorular Programında kendisine sorulan soruları ve sorulara verdiği cevapları sizlerle paylaşmak istedim. Öncelikle sizlere kendisinden çok kısa bahsedeyim: 84 yaşında Türkiye Rumu filozof aynı zamanda akademisyen, Türkiye Felsefe Kurumu Başkanı. Şuan Maltepe Üniversitesinde görev yapmaktadır. Kuçuradi özellikle felsefe, etik ve insan hakları konusunda çalışmalar yapmaktadır. Başarılı filozof kendisine sorulan “Başa dönseniz hayatınıza yine felsefe ile mi başlamak istersiniz?“ sorusuna aynı insanı, aynı insanın bir eylemini, aynı olayı farklı insanlar farklı olarak değerlendiriyor. Oysa ki Kuçuradi konuya “değeri neyse odur“ diyerek açıklık getiriyor. İşte insanların birbirinden farklı verdikleri bu cevaplar Kuçuradi'yi felsefeye yöneltiyor.
*Mutlak Diye Bir Şey Var Mıdır?
Mutlak boş bir kelimedir. Mutlak ile doğru birbirinden farklı olmakla birlikte doğru hakkında olan şeye uyan bir bilgidir.
*Doğru Evrensel Midir?
Böyle bir şey olamaz. Doğru bir bilgi veya doğru bir eylem olabilir. Mesela bir uçak örneği verecek olursak uçak Türkiye'de de Amerika'da da uçuyor, o zaman bu bilgi doğrudur veya masadaki kitap sayısı dediğmizde masada 5 kitap varsa doğru bilgi odur. Fakat 5 var dediğimizde 5 değilde 7 kitap varsa o bilgi kesinlikle yanlış kabul edilir.
*İnsanın Değerini Neler Belirler?
Değer yargıları bizim kültürümüz bu diyerek şartlar değiştiği halde devam ettiriliyor. Şartlar değiştiğinde eski bir bilgileri de güncellenmek gerekir. Diğer türlü bu zıtlıklar çarpışıyor.
*Felsefe Yaşamın İçinde Var Mıdır?
Felsefe yaşamın içinde vardır. Felsefe beynini değerlendirme örneğini verir. Günlük hayatta sürekli değerlendirme yapıyor ve ezbere yapılan değerlendirmeler gün geçtikçe çatışmalara sebep oluyor. Günümüzde insanlar birçok değerlendirmeyi bazı sebeplere dayandırarak savunuyorlar. Bunun açıklamasını yapamıyorlar. Sürekli zıtlıklar oluşumu gözler önüne geliyor. Bu gibi durumları eğitim ile aşılabilir. Amaçlar unutulmamalıdır.
*İnsana Dair Bilinmeyenler ...
Bilgiye yeterince önem verilmiyor. İnsanlar bilimsel bilgi diye bir şey düşünülüyor. Yani sadece bilimsel bilgiyi önemsiyorlar. Ancak ne olursa olsun bilginin bilinmesi gerekiyor. Bilmek sadece yeterli olmayabilir bunları araştırıp, öğrenerek bilmeli kulaktan dolma bilgileri kabul edilmemeli. Eğitim bu noktada büyük önem taşımaktadır. Eksik bir düşünce insanın çok farklı düşünmesine zemin hazırlıyor. İnsanlar yaptıkları şeylerden sürekli bir karşılık bekliyorlar. Karşılık bekleyerek değil kendimiz için yapmalıyız bunun için eğitim de büyük önem taşımaktadır.
*Bir İnsanı Değerlendirmenin İmkanı ve Şartları Nelerdir?
Bir insanı en zor değerlendirme bir bütün olarak görüp değerlendirmektir. Kişi çıkarı ile çatışan durumlarda ne yapıyor, kaçıyor mu ? Bunları gözlerini dört gözle açıp görmeli.
*Değişmesi Gereken Sistem Mi İnsan Mı?
Öncelikle öğretmenleri eğiterek başlamalıyız değişime. Milyonlarla insanlar okuyorlar okullarda ve burada doğru olanı aktarması gereken kişi öğretmendir. Bu çok zor gerçekleşecek bir süreç olacak fakat bunu ilerleterek istenilen verim elde edilecektir. Düşünce alışkanlıkları sigara alışkanlığından daha kötüdür bu durumdur.
**Songül BATTAL