Akbank Teknoloji Bülteni - Aralık 2023

CaixaBank’ın 100 kişilik yapay zeka takımı göreve hazır

CaixaBank, iç ve müşteri odaklı süreçlerinin belirli alanlarında üretken yapay zeka (AI) kullanımının analizi ve uygulamaya alınması için farklı disiplinlerden 100 kişilik bir çalışma ekibi kurduğunu duyurdu. Banka, üretken yapay zekanın dijital inovasyonu teşvik edebileceği ve süreçlerin iyileştirilmesine katkıda bulunabileceği kullanım senaryolarını belirlemeyi ve hayata geçirmeyi amaçlıyor.

Bankanın nihai hedefi, tabiatıyla müşteri memnuniyetini ve çalışan deneyimini arttırmak. Yazılım geliştirme süreçlerini hızlandırmak ve yönetim için hazırlanan bilgilerin analiz süreçlerini iyileştirmek de nihai hedeflere eklenen diğer iki hedef olarak karşımıza çıkıyor.

CaixaBank’ın vizyonu, uygun uygulamalarla rutin işleri üretken yapay zekaya teslim ederken, çalışanlarını daha yüksek katma değerli görevlere yönlendirmek. Ekip, bankanın Barselona ve Madrid’deki ofislerinde çalışacak. Bu çok boyutlu ve global vizyon için oluşturulan ekipte CaixaBank ve CaixaBank Tech’ten -CaixaBank Group’un teknolojik iştiraki– farklı departmanlardan farklı uzmanlıklara sahip üyeler bulunmakta. CaixaBank Group içinde yer alan BPI Bank’ın da projeye aktif olarak katıldığı belirtilmektedir.

CaixaBank’ın yapay zeka alanında Microsoft ile stratejik bir işbirliği anlaşması bulunuyor. Bu yeni projede öne çıkan bir diğer ortak Accenture’dır. Microsoft ile yaptığı işbirliği, CaixaBank’a piyasada henüz kullanıma sunulmamış, gelişmiş GPT modellerine ve diğer teknolojilere güvenli bir test ortamında erişim sağlamayı mümkün kılıyor.

GenIAl inisiyatifi çerçevesinde, üretken yapay zekanın çalışan deneyiminde iyileştirmeler sağlayabilecek gerçek kullanım senaryolarını geliştirmek için bir dizi çalışma grubu oluşturulmuş. CaixaBank geliştirilecek kullanım senaryolarının sonuçlarının tatminkar ve pozitif olacağından emin olduklarını, bu senaryoların 2024 yılında tüm grup içinde kullanıma geçirileceğini açıkladı.

Dijital kanallar aracılığıyla verilen müşteri hizmetlerinin hızlandırılması ve risk analizi de sırada olan alanlar.

Diğer çalışma alanları ise uygulama geliştirme süreçlerinde kod yazma, test senaryoları hazırlama ve yeni teknolojik fonsiyonaliteler için taslak doküman hazırlama olarak sıralanmakta.

2014'ten beri gerçekleştirdiği çalışmaları ile belli bir deneyim sahibi olan CaixaBank, finansal hizmetlerde yapay zeka kullanımını analiz eden öncü bankalardan biridir. Banka, yapay zekayı hali hazırda dış ticaret hizmetlerinden, bankanın hem çalışanlarına hem de müşterilerine hizmet veren sanal asistanına kadar birçok hizmet ve ürününde kullanmaktadır. Örneğin; banka çağrı merkezinde yer alan yapay zeka tabanlı teknolojisi ile 65 yaşından büyük müşterilerini tanımakta ve onlara özel eğitimli danışmanları ile hizmet vermektedir.

Teknolojinin iç taraftaki kullanımını örneklemek gerekirse, şubedeki verimliliği arttırmak için kullanılmakta. 2019 yılından bu yana geri dönen doğrudan tahsilat ödemelerinin şubelerdeki yönetimi için yapay zekadan faydalanılmakta. Dönen ödemeler otomatik olarak analiz edilmektedir. Örneğin; faturanın ihraççıya tekrar gönderilmesi, ödemenin birkaç gün ertelenmesi gibi alternatifler değerlendirilip karar verilmekte veya daha ayrıntılı bir analiz için fatura bir danışmana gönderilmektedir. CaixaBank’ın modeli %99 doğruluk oranı ile çalışmakta. Bu oran da modelin neredeyse bir insan gibi düşünüp hareket ettiğini gösteriyor.

Yapay zeka, finans sektöründe yarattığı etki ve bankaların hayata geçirmiş oldukları projeler ile halihazırda kendini kanıtlamış durumda. Önümüzdeki dönemde hayata geçirilecek yeni projeler ile finans sektörünün yapay zeka ile ilişkisi kuşkusuz hem daha derinleşecek hem de daha genişleyecektir.

Yapay zekada rekabet hız kesmiyor

IBM’in Watson’ı Amerika’daki 1 milyon $'lık bilgi yarışması Jeopardy'de 2 yarışmacıyı eleyip büyük bir heyecan yarattığında yıl 2011 idi. Yine aynı yıl Apple ilk popüler sanal asistan olan Siri‘yi piyasaya sürmüştü.

Bu gelişmelerden 4 yıl sonra Sam Altman 2015’te, Elon Musk, Peter Thiel, Reid Hoffman ve Silikon Vadisi’nin önemli başka birçok ismi tarafından sağlanan mali desteklerle kâr amacı gütmeyen bir şirket olarak OpenAI’ı kurdu. Şirket ilk aşamada, patentlerini ve araştırmalarını halka açık bir hale getirerek diğer kurum ve araştırmacılarla serbest işbirliği yapmayı amaçlamıştı. Ancak, 2019 senesinde Microsoft’tan yatırım alarak kâr amacı güden bir şirket haline geldi.

2019 yılında 1,5 milyar parametreli GPT-2 yayınlandı. Şiir, kod ve bu tür diğer dil ve yazma görevlerini oluşturmak için derin öğrenmeyi kullanan bir model olan GPT-3’ün beta testi 2020 yılında başlatıldı. GPT-3 insan eliyle hazırlanmış içeriğe benzer içerikler üreten ilk araçtı.

Şirketin kurulmasından 7 sene sonra kurucu Altman, 30 Kasım 2022’de attığı tweet ile GPT-3 dil modelini tüm dünyanın kullanımına ChatGPT isimli bir sohbet botu ile açtıklarını duyurdu. Böylece, yapay zeka dünyasında herkesin konuşacağı yeni bir süreç başladı. 2023 Mart’ında modelin sadece metin değil, görsel girdiler de kabul etmesine imkan tanıyan GPT-4 sürümü piyasaya sürüldü.

Ardından Kasım ayı içinde Open AI’ın San Francisco’da düzenlenen ilk geliştirici konferansı etkinliğinde, GPT-4 Turbo yapay zeka modeli tanıtıldı. Şirketin en yeni yapay zeka modeli olan GPT-4 Turbo’nun Nisan 2023’e kadar olan bağlamı içeren yanıtlar sağladığı açıklandı. Yine yapılan açıklamaya göre eski sürümlerde 3 bin kelimeye kadar girdi kabul edilirken, GPT-4 Turbo 300 sayfaya kadar uzunluktaki girdiyi kabul edebiliyor. Şu an geliştiriciler için ön izlemede olan sürümün gelecek günlerde herkesin kullanımına açılacağı belirtildi. Şirket ayrıca, şirketlerin ve geliştiricilerin yazılımlarını çalıştırmak için ödedikleri ücretleri de düşürdüğünü açıkladı.

GPT-4 Turbo’nun ardından bir hamle de Google’dan geldi.

Google, «insan benzeri şekillerde davranmak üzere eğitilmiş» bir yapay zeka modeli olan Gemini’yi piyasaya sürdü. Gemini, Ultra, Pro ve Nano olmak üzere 3 farklı model ile kullanıma sunuluyor. Bunlardan en büyük ve en yetenekli model ise Gemini Ultra. Henüz testleri devam eden modelin, testler tamamlandıktan sonra piyasaya sürülmesi beklenmekte. Gemini Pro ise şirketin yapay zeka sohbet robotu Bard’ı desteklemek için tasarlanmıştır.  Nano modelinin boyutu ise akıllı telefonlarda, özellikle de Google Pixel 8’de çalışacak şekilde tasarlanmıştır.

Yine şirketin verdiği bilgilere göre Gemini, yalnızca görseller ya da metin gibi tek tür kullanıcı uyarısıyla ilgilenen mevcut yapay zeka modellerinin aksine “çoklu modlu” olacak şekilde tasarlanmıştır. Yani metin, görüntü, ses, video ve programlama kodunu birleştirerek birden fazla medya türünü içeren girdileri kabul edebilmektedir. Google’dan gelen açıklamaya göre Gemini bir grafiğe ait ekran görüntüsünü girdi olarak alabilmekte ve ardından yüzlerce sayfalık bir araştırmayı analiz edip grafiği güncelleyebilmekte. Bir diğer örnekte ise bir öğrencinin matematik ödevinin görüntüsünü girdi olarak alabilen Gemini, doğru ve yanlış cevapları belirleyebilmekte.

Gemini’nin ayrıca Python, Java ve C++ gibi programlama dillerini anlayabilme ve bu dillerde kod yazabilme yeteneğine sahip olduğu söylenmekte.

Şirket, Gemini’yi kullanmak isteyen müşterilere Google Cloud üzerinden lisanslama yapmayı planlamaktadır. Geliştiriciler ve kurumsal müşteriler Gemini Pro’ya 13 Aralık’tan itibaren, Google AI Studio veya Google Cloud Vertex AI’deki Gemini API aracılığıyla erişebilmekteler. Android geliştiricileri de Gemini Nano ile geliştirme yapabileceklerdir.

Google, Gemini’nin yapay zeka modellerinin bilgi ve problem çözme becerilerini ölçmek için en popüler yöntemlerden biri olan Massive Multitask Language Understanding (MMLU – Büyük, Çok Görevli Dil Anlama) testinde GPT-4’ten daha iyi performans gösterdiğini açıklamıştır.

Google DeepMind CEO’su ve kurucu ortağı Dennis Hassabis açıklamasında “Gemini, Google Research’teki meslektaşlarımız da dahil olmak üzere Google genelindeki ekiplerin büyük ölçekli ortak çabalarının sonucudur. Sıfırdan çok modlu olacak şekilde inşa edildi; yani metin, kod, ses, görüntü ve video dahil olmak üzere farklı bilgi türlerini genelleştirebileceği ve kusursuz bir şekilde anlayabileceği, bunlar üzerinde çalışabileceği ve birleştirebileceği anlamına geliyor.” demişti.

Google sohbet botu Bard’ı, 2022’nin Kasım ayında piyasaya sürüldüğü andan itibaren milyonlarca kullanıcının ilgisini çekmeyi başaran Microsoft destekli Open AI’nın ChatGPT’sine karşı hamle olarak 2023’ün Mart ayında Birleşik Krallık’ta henüz test aşamasında iken piyasaya sürmüştü. O dönemde teleskoplarla ilgili bir soruya yanlış cevap veren Bard, eleştirilere maruz kalmış ve Google’ın çatı şirketi Alphabet’in hisselerinin değer kaybetmesine neden olmuştu. Google’ın bu yeni hamlesinden sonra Gemini Pro ile desteklenmeye başlanan Bard’ın çok daha iyi bir noktaya geldiği, Bard üzerinden erişilebilen Pro’ya ilk tepkilerin olumlu olduğu belirtiliyor. Bard’ın önümüzdeki yıldan itibaren de Bard Advanced adıyla Ultra ile desteklenmesi bekleniyor. Ancak bu sefer Google’ın piyasaya sürme konusunda çok titiz davranacağı da söyleniyor.

Gemini'nin gelişi, OpenAI ve Microsoft ile rekabetin ivmelendiği aslında rekabetin hiç bitmediği yapay zeka alanında bakalım dengeleri nasıl etkileyecek? Fiyatları ne kadar aşağıya çekecek?

OpenAI’ın rakibi Anthropic, 18,4 milyar dolar değerleme hedefliyor

Yapay zeka sektöründe önemli bir hamle yapan Anthropic adlı startup, Menlo Ventures’ın öncülük ettiği bir finansman turunda 750 milyon dolar elde etmek için görüşmelerini sürdürüyor. Bu yatırım ile şirketin değeri potansiyel olarak 18,4 milyar dolara yükselebilir. Eğer şirketin değerlemesi bu noktalara ulaşırsa; startup bu yılın başındaki 4,1 milyar dolarlık değerinin neredeyse 4,5 katına çıkmış olacak.

2021’de OpenAI’ın eski çalışanları Dario ve Daniela Amodei kardeşler, Jack Clark, Sam McCandlish ve Tom Brown tarafından kurulan ve Google, Salesforce ve Zoom gibi şirketler tarafından finanse edilen Anthropic, Nisan ve Mayıs aylarındaki iki finansman turundan toplam 750 milyon dolar toplamıştı. Pitchbook verilerine göre Anthropic’in Mayıs ayındaki finansman turu, Microsoft’un Ocak ayında OpenAI’ye yaptığı yatırımdan bu yana en büyük yapay zeka şirketi finansmanı oldu.

CNBC’nin haberine Google, Anthropic’e 2 milyar dolara kadar yatırım yapmayı kabul ettiğini açıklamıştır. Bu taahhüt, 500 milyon dolarlık nakit verilmesi ve kalan 1,5 milyar dolarlık kısmın zaman içinde verilmesi şeklindedir.

Anthropic, SalesForce gibi şirketler tarafından kullanılan OpenAI’nin ChatGPT’sine rakip bir sohbet robotu olan Claude 2’nin geliştiricisidir. Claude 2’nin, bir kitabın uzunluğu olabilecek yaklaşık 75.000 kelimeye kadar özetleme yeteneğine sahip olduğu söylenmektedir.

Yapay zeka araştırma şirketi Arthur AI’ın, Anthropic, Meta, Cohere ve OpenAI’ın sohbet botları için yaptığı testler, Anthropic’in Claude 2’sinin “kişisel farkındalık” açısından en güvenilir sohbet robotu olduğunu ortaya koydu. Bu, bildiği ve bilmediği şeyleri doğru bir şekilde ölçebilmek ve yalnızca eğitim verileriyle desteklenen soruları yanıtlamak anlamına gelmektedir.

Kuruculardan Daniela Amodei’nin Temmuz ayında CNBC’ye verdiği röportaja göre, yapay zeka modeli üzerinde doğrudan çalışan 30-35 kişilik bir ekip ve ekibi destekleyen toplam 150 kişi bulunmakta.

Büyük bir rekabetin yaşandığı ve çok fazla talebin olduğu, hatta belki de endüstrinin şu anda sağlayabileceğinden daha fazla talebin olduğu büyük dil modelleri alanında 2024 yılında hangi gelişmelerin yaşanacağını merakla bekliyoruz.