Mükemmel olmak ne kadar kolay? 💯👌
Heltia
Çalışanlarınızın iyi oluşunu Heltia ile destekleyin! 500'den fazla uzman ile online görüşmeler sunun.
Merhaba sevgili Heltia ailesi! Sizinle her hafta sağlık hakkında konuştuğumuz bültenimiz Health Hub’a tekrar hoş geldiniz! 🥳 ☀️
Bu hafta hepimizin bazen girebildiği, bazılarımızın ise hayatını çok ciddi etkileyebilen bir eğilimden bahsedeceğiz: Mükemmeliyetçilik.
Mükemmeliyetçilik tam olarak nedir?
Mükemmeliyetçilik, psikolojide kişinin mükemmele ulaşma arzusunu tanımlar. Mükemmeliyetçi insanlar kendilerinin, yaptığı işlerin ve başkalarının gözündeki imajının kusursuz olmasını ister. Bu da genellikle detaycılık, eleştirellik gibi özelliklerle birlikte seyreder.
Bu noktada “Mükemmeli kovalamak neden kötü bir şey ki?” diye düşünüyor olabilirsiniz. Sonuçta elimizden gelenin en iyisini yapmanın da bir sürü faydası olabiliyor. Mesela:
Ancak mükemmeliyetçilik eğiliminde olmak, özellikle de şiddetli hissedildiğinde ve uzun vadede kişinin mental sağlığını da zedeleyebiliyor.
Mükemmeliyetçiliğin potansiyel zararları
Mükemmeliyetçilik eğiliminde olan bir kişi:
👉🏻 Yaptıklarından tatmin olmakta çok zorlanabilir. Sık sık bu konuda streslendiği, ‘mükemmele’ ulaşmak için çalışmaya devam ettiği, sonra tekrar memnun olmayarak streslendiği bir döngü içerisine girebilir.
👉🏻 Kendisini yerme, küçümseme ve aşağılama eğilimde olabilir. Bu da ciddi özgüven ve öz sevgi problemleri tetikleyebilir.
👉🏻 Profesyonel hayatında performans anksiyetesi ve tükenmişlik sendromu gibi durumlar deneyimlemeye daha yatkın olabilir.
👉🏻 Hata yapma ihtimalinden kaçınmaya başlayabilir. Bunun için de bilinçaltında iyi yaptığını, uzmanlık alanı olduğunu düşündüğü alanlara yönelir. Sonuç olarak bu da onun yeni şeyler denemesini, konfor alanından çıkmasını ve kendini geliştirme potansiyelini kısıtlayabilir.
👉🏻 ”Bir şeyin en mükemmelini yapamayacaksam neden yapayım ki?” diye düşünebilir. Onu tam anlamıyla tatmin etmeyen işleri terk edebilir, yarım bırakabilir.
👉🏻 Üstünde sürekli “verimli” ve başarılı olma baskısı hissedebilir. Gitgide kendi değerini ve öz saygısını aldığı olumlu feedback’lere göre oluşturmaya başlayabilir.
👉🏻 Kendisine karşı duyduğu mükemmellik beklentisi başka insanlara da yansıyabilir, aynı şeyleri onlardan da beklemeye başlayabilir. Bu da insan ilişkilerinde problem yaratabilir.
SciShow Psych kanalının bu konuda oldukça öğretici bir videosunu da sizin için aşağıya bırakıyoruz 📽️
Mükemmeliyetçiliğe karşı ne yapabilirsiniz?
Mükemmeliyetçilik alışkanlığı nasıl yenilir diye merak ediyorsanız bu tabii ki biraz karmaşık. Kişinin belki de hayatı boyunca alıştığı bu düşünce mekanizmalarını bir anda bırakması zorlayıcı olabilir.
LinkedIn tarafından öneriliyor
Yine de bu duruma karşı yardımcı olabilecek birkaç öneriyi sizinle paylaşmak istedik. Ciddi durumlarda bir uzmana danışmanızı ve gereken yardımı alarak ruh sağlığınızı geliştirmenizi tavsiye ederiz 💜
- “Mükemmel”in gerçek olmadığını hatırlayın
Mükemmeliyetçi bir insan, kendisine bu konuda çok yüklendiği için buna inanmak istemeyebilir. Ancak “mükemmel” veya “kusursuz” diye bir şey aslında yok.
Hata yapmanın ve başarısız olmanın da insana ait durumlar olduğunu kabul ederseniz hatalarınıza ve eksiklerinize birer “kusur” olarak bakmayı bırakabilirsiniz. Böylelikle kendinizi acımasızca eleştirmek yerine hatalardan ders almaya, onları birer gelişme fırsatı olarak değerlendirmeye daha kolay yönelebilirsiniz.
- %70 kuralını deneyin
Yukarıdakiyle bağlantılı olarak, kendinize olan bakış açınızı geliştirmek için “%70 kuralı”nı deneyebilirsiniz.
%70 kuralı da şu şekilde özetlenebilir: Madem zamanınızın %100’ünde mükemmel olmak imkansız, o zaman %70’i hedefleyin! Böylelikle kalan yüzdeyi de ders çıkarılabilecek hatalar olarak nitelendirmek, yine de elinizden gelenin en iyisini yapmak mental olarak kolaylaşabiliyor. Her zaman mükemmel bir iş çıkarmak hakkında kendi üstünüzde oluşturduğunuz baskı da azalabiliyor.
Bu yöntemi detaylıca açıklayan bir video da burada 👇
Kendinizi ödüllendirin
Mükemmeliyetçilik eğilimi, rahatlıkla bir cezalandırma mekanizmasına dönüşebiliyor: Kişi yeterince iyi olmadığını hissettiğinde kendisi hakkında daha kötü şeyler düşünmeye yönelebiliyor. Oysaki bunun tam tersini yaparak kendinizi ödüllendirmek çok daha motive edici bir bakış açısı yaratabilir.
Örneğin işlerinizi daha küçük parçalara bölebilir, belli aralıklarda kendinizi ödüllendirmeyi deneyebilirsiniz. Bu da belli bir başarıya ulaştığınız hissini pekiştirerek özgüveninizi artırmanıza yardımcı olabilir.
Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, aşağıdaki kaynaklara da göz atmanızı öneririz:
📖 ”Mükemmeliyetçilik: Yaşanmış Örnekler, Pratik Öneriler, Uygulamalar” - Roz Shafran
📝 ”Perfectionism and mental health problems: Limitations and directions for future research.” Nabi Nazari. World J Clin Cases. 2022 May 16;10(14):4709-4712.
📝 ”İş Hayatında Mükemmeliyetçilik: Etkileri ve Yenme Yolları” - Heltia Blog
Okuduğunuz için teşekkür ederiz! Bültenimizi LinkedIn üzerinden takip ederek haftalık sağlık ipuçları almaya devam edebilirsiniz.
Ayrıca bizi Instagram'dan da takip edebilir, Heltia uygulamasını indirerek bütünsel sağlığınızı geliştirme yolunda önemli bir adım atabilirsiniz.
Haftaya tekrar görüşmek üzere :)