İçeriğe atla

Merapi Yanardağı

Koordinatlar: 7°32′G 110°26′D / 7.533°G 110.433°D / -7.533; 110.433
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Merapi Yanardağı
Yükseklik 2,914 m
Konum Java / Yogyakarta (Endonezya)
Koordinat 7°32′G 110°26′D / 7.533°G 110.433°D / -7.533; 110.433
Tipi Stratovolkan
Kaya Yaşı 400,000 yaş
Son faaliyeti 2010

Merapi yanardağı (Endonezce: Gunung Merapi), konik şekilli ve Java adasının merkezi ile Yogyakarta arasında bulunan yanardağ. Endonezya'nın en aktif yanardağıdır ve 1548'den beri düzenli olarak lav püskürtmektedir. İsim ateş dağı anlamına gelir. Yogyakarta şehrine çok yakındır ve binlerce insan yanardağ eteklerinde, denizden 1700 metre yükseklikte olan köylerde yaşamaktadır.

Yılın 300 günü dağdan dumanların yükseldiği gözlemlenmesine rağmen, birkaç kez faaliyete geçip ölümlere sebep oldu. 1994 yılında yaşanan patlama sonrası, yanardağın batısında çoğunlukla Muntilan şehrinde, zehirli gazdan 43 kişi hayatını kaybetti. Yogyakarta depreminden kısa süre önce 2006'da diğer büyük patlama yaşandı.

Merapi, güney Java'nın en genç yanardağlarından biridir. Hint-Avustralya Levhası'nın Avrasya Levhası'nın altına doğru kaydığı bir dalım bölgesinde bulunur. Endonezya'nın en az 129 yanardağından bir tanesidir, Pasifik Deprem Kuşağı'ndan ayrılan fay hattının bir bölümü Batı yarım küreden Japonya ve güney doğru Asya boyunca kesişir.

Stratigrafik analizlere göre Merapi alanındaki püskürmelerin, 400.000 yıl öncesinden başladığı ve 10.000 yıl öncesine dek sürdüğü, lavların tipik bir katılığa sahip olduğu ve yayılan lavların bazalt özelliği taşıdığı bilinmektedir. O zamandan beri indifalar patlama şeklinde, genelde lav domlarını yapışkan andezit lavlar oluşturmaktadır. Lav domlarının çöküşü genellikle, püskürme sütunlarıyla sonuçlanan piroklastik akıntıları ve daha büyük patlamaları oluşturur.

Tipik olarak, küçük indifalar iki üç yılda bir büyük olanlar ise her 10-15 yılda bir meydana gelirler. Dikkate değer patlamaların birçoğu ölümlere sebep vermiştir. Yeni yaşanmış ve tarihinde en şiddetli patlamalar 1006, 1786, 1882 ve 1887 yıllarında meydana geldi. 1930 yılında yaşaan patlamada 13 köy yıkıldı ve 1400 insan pirolastik akıntıdan öldü.

1006'da yaşanan büyük bir püskürme sonrası, Java merkezinin küllerle kaplandığı söylenir. Volkanik yıkımın Hindu Mataram Krallığını çöküşe götürdüğü düşünülse de, o çağdan kalma belgelerin yetersizliği nedeniyle kanıtlanamamıştır.

Yanardağ 1924 yılından beri sismik olarak izlenmektedir.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  翻译: