Баан

1970

Баан диэн үп тэрилтэтэ. Баан депозиттары (харчы уурууларын) ылар уонна кинилэри эргитэр. Ол аата баан ууруллубут депозиттан харчы уурааччыга бырыhыаннары төлүүр, депозиттар баан үбүлээhин операцияларыгар туттуллаллар. Бааннар үп баhаардарын биир суолталаах оонньооччулара буолаллар.

Банк-коммерческай сирэй:

• барыһы эмтиир сыалтан тэриллибит,
• баан операцияларын оҥорор бырааптаах,
• юридическай уонна физическэй сирэйдэр үптэрин тардыыга туспа бырааптаах, кинилэри кэнэҕэски олохтооһун эмиэ туспа юридическай, физическэй сирэйдэр счеттарын арыйыыга уонна ыытыыга ураты бырааптаах.,
• боломуочуйалаах органнар боломуочуйаларын анал көҥүлгэ (лицензияларыгар) олоҕуран үлэлиир,
• производственнай, атыы- эргиэн, страховой үлэ ирдэнэр бырааба суох.

Бааны салайыы

Баан управлениетын үрдүкү органа акционердар мунньахтара (кыттааччылар) буолар. Киниэхэ баан дириэктэрдэрин сэбиэтэ уонна ревизионнай хамыыһыйа отчуоттанна. Баан дириэктэрдэрин сэбиэтэ:

• баан сайдыытын уопсай хайысхатын быһаарар,
• баан үлэтин былааннарын көрөр,
• баан филиалларын арыйар уонна сабар.

Баан салайар үлэтин- хамнаһын быһаччы салайар коллегиальнай уоргана буолар, ол иһигэр баан саамай улахан акционердарын (кыттааччылар) бэрэстэбиитэллэрэ киирэллэр.

Баан ороскуота

Хас биирдии коммерческай тэрилтэ дохуот да, ороскуотун да, бааннартан ураты тутулуга суох. Баан ороскуотун бырыһыанынан, нолуоктарынан, билиҥҥи үлэ- хамнас уонна сайдыы ороскуотун, бонустары уонна дивиденнэри төлөөһүҥҥэ ороскуоту, ону таһынан ороскуоту кыччатыыга тиэрдиэн сөп.

Баан кыһалҕатыгар туһанааччылар бу кылааттарын баантан кредит ылыы курдук көрүөхтэрин сөп. Итинник кредити системалаахтык туһаныы баан ис иэһин улаатыннарыыга тириэрдэр уонна кредитнэй тэрилтэ дефолтарыгар тириэрдиэн сөп.

• депозитордарынан тарҕанар бырыһыан,
• курсовой араастардаах ороскуот
• атын бырыһыана суох ороскуот