Tatil Bitti Ya Şimdi?

Bayram sonrası, tatilden dönenlerin çoğu “Tatilden sonra tatile ihtiyacı olmak” söylemini doğuran tatil sonrası sendromunu yaşıyor. Bu, kimi zaman tatilin yorgunluğunu atmak için fiziksel bir dinlenme ihtiyacı gibi dillendirilse de çoğunlukla, ‘geri dönülen’ işe dair kaygı, endişe ve hoşnutsuzluklardan kaynaklanan zihinsel bir çatışmanın sonucudur. Öncelikle, bu hissin de diğer benzer hisler gibi geçici olduğunu hatırlamakta fayda var. Yeniden alışmak zaman alır.

Tatil sonrasında hissedilenler, Pazartesi sendromu ya da Pazar akşamı sendromu diye adlandırılan işe dair karamsar ve endişeli duygu hallerine benzer. (İşe dair isteksizlik hissi ve saklanma arzusu, motivasyon eksikliği, tatil süresini yeterli şekilde değerlendirememiş olma endişesi, geleceğe dair kaygı vb.)

Hastayken doktorların ağrınıza 1 ila 10 arası bir değer vermenizi istediklerine şahit olmuşsunuzdur. Bu değeri dikkate alarak size verecekleri ağrı kesiciyi ve tedavi şeklini belirlerler. İşte tatil sonrası sendromunu kendiniz için değerlendirirken de isteksizlik ve mutsuzluk hissinizin 1 ila 10 arası kaça denk geldiğini kendinize sormanız önemli. Nasıl bedeniniz size bir şeylerin ters gittiğini anlatmak için uğraşıyorsa, zihniniz ve bilinçaltınız da bunu yapar. Kendinizi en iyi siz tanıyorsunuz.

Tatil sonrası yaşayabileceğiniz, doğal olan bu hissi bilinçli bir şekilde yaşamak ve size anlatmak istediklerini dinlemek için çeşitli adımlar atabilirsiniz. Yapabilecekleriniz arasında, işe başlamadan bir gün önce dönüp kendinize zaman ayırmak, sosyal olmaya devam etmek ve tatilden döner dönmez günlük işlerin içine gömülmeden enerjinizi korumak gibi genel eylemler olduğu gibi, size özel adımlar da vardır. Bu adımları, kendi içinize doğru yaptığınız bir keşifle belirleyebilirsiniz. Bu keşfe çıkarken değerlendirebileceğiniz birkaç öneriyi aşağıda bulabilirsiniz.

Tatil dönüşü kaygılarınızın temeli ne? Değişime dair çoğu kişinin içinden geçtiği bir alışma sürecinin içinden geçiyor da olabilirsiniz, daha köklü bir çatışma yaşıyor da. Ağrınızı 1 ila 10 arası kaç olarak değerlendirdiniz ve ağrıyan tam olarak ne? Bu ağrıları gidermek için neye ihtiyacınız var? Bu soruların cevapları kendi içinizde mevcut, biraz zaman ayırıp düşünürseniz su yüzüne çıkacaklardır.

Tatilde genel hissiniz ne oluyor? Bu hissi, tatil dışında yakalamak için neye ihtiyacınız var? Tatildeki ruh halinizi unutmayın çünkü tatil sonrası ‘gerçek’ hayatınıza döndüğünüzde eksikliğini hissettiğiniz his çoğunlukla budur. İş hayatında karşılaştığınız çatışmalara, engellere ya da kararlara, “tatil ruh hali” ile baktığınızda neler mümkün? Ona bir isim verin, o ruh halini hatırlamak, ona bürünmek için neler yapabilirsiniz bunu düşünün. (Örneğin, gözlerinizi kapatıp tatili hatırlamak olabilir.) Bu, ihtiyacınız olduğunda size yol gösterecek bir kaynaktır.

Tatil sonrası işe gideceğiniz ilk günü zihninizde canlandırın. Zaman zaman bir durumu hayal etmek, bu duruma dair kaygı uyandıran belirsizlikleri giderir. İşe geri dönmeden önceki gün, iş günü sabahı uyandığınızı, sabah rutinlerinizi, giyeceğiniz kıyafeti, seçeceğiniz ulaşım şeklini hayal edin. Ofisinize ilk girdiğinizde yapacağınız şeyi, gün içinde toplantılarınız varsa onların nasıl ilerleyeceğini düşünün. Ne olsa daha rahat hissederdiniz? İhtiyacınız olan şeyi zihniniz size söyleyecektir.

Tatil döneminde aldığınız kararları değerlendirin ve hayata geçirin. Huzurlu ve coşkun hissettiğimiz için kendimize dair kararlar alırız. Bunlar, “Artık haftada 3 gün spor yapacağım” ya da “Kariyerimde yeni bir yöne doğru ilerleyeceğim” gibi çeşitli kararlar olabilirler ve genellikle kendimize dair hayal ve hedeflerimizi yansıtırlar. Bu kararları gurur ve umutla alabilmemizin nedeni tatilde içinde bulunduğumuz ruh hali ve bakış açımızdır. Tatil dönüşü bu kararları gerçekleştirmeye ötelemeden zaman ayırın.

Tatmin hissini geleceğe ya da tatil gibi bir noktaya bağlamayın. Gelecek tatil planları yaptığımızda, zaman zaman tatmin hissimizi bu anlara bağlar, günlük ‘işkencelerimizi’ bu gelecekteki an için çekeriz. Oysa hayat yaşadığımız her anın bütünüdür. Gelecekte ulaşmak istediğimiz bir an için, o ana ulaşma yolculuğumuzdaki tüm anları bize işkence gibi gelen şeyler yapmaya devam edersek hayatımızın epey bir kısmını harcamış oluruz. Çoğunlukla da uğruna cefa çektiğimiz gelecekteki o an, beklentilerimizi tam anlamıyla karşılamaz ve kısa sürelidir.15 günlük tatil için, 350 gün acı çekiyorsanız, bu işte bir yanlışlık var demektir.

Tatil sonrası sendromu, çoğunluğun yaşadığı bir süreçtir. Bu süre uzun sürüyor ve sizi depresyona itiyorsa, altında yatan nedenleri, ve size iyi gelecek değişimleri keşfetmek için en doğru an, şimdi’dir.