Takımların Gücünden Yararlanmak

5 yıl önce Conscious Business Turkey'i kurduğumda iş modelimin merkezine Enneagram'ı koymuştum. Bir "freelancer" danışman olarak O ana kadarki tecrübemden yola çıkarak kendime şu soruları sormuştum;

• Ne kadar kurumsallaşmaya yönelik süreç & sistem tasarımı işleri yapacağım, ne kadar bireysel gelişime & dönüşüme yönelik bir odağım olacak?
• Hizmetlerimizi tanıtırken ve yapılanırken müşteri bazlı mı gideceğim (Örneğin; Bankacılığa Yönelik OD hizmetleri vs.), konu bazlı mı gideceğim (Örneğin; Organizasyon Yapısı Tasarımı vs.) yoksa etki bazlı mı (Örneğin; Takımların Performansını Arttırmak vb.)
• Çok sevdiğim ve kullanmak, anlatmak, faydalandırmak istediğim kadim bilgeliği geleneksel danışmanlık modellerinin içine nasıl yedireceğim?
• Nasıl kurumlara gerçekten pozitif ve ölçülebilir etkisi olan bir organizasyonel gelişim danışmanlığı yapabilirim?
• Ve neticede tüm bunlarla nasıl farklılaşabilirim?

Dikkat ederseniz nasıl müşteri bulacağım, karlılığımı nasıl arttıracağım, nasıl iş geliştirme yapacağım gibi konular benim için sonra geliyordu. Bunlara ihtiyacım olmadığı için değil, aksine bunların bir sonuç olduğunu düşündüğüm için daha çok...

Bu sorular beni Enneagram ve Takım Dinamikleri kavramlarının merkezi olduğu bir iş modeli oluşturmaya yöneltti. Enneagram gibi bir araçla takım koçluğu yapabilme şansı, kurumsalla bireyseli bağlamama imkan verdi, kültür analizini çok boyutlu ve derin bir şekilde yapabilmeye ve gerçekten anlamlı aksiyonlar alabilmeye sevke etti. Bu modeli merkeze alarak sorularımın yanıtını bulmuş gibi hissettim.

Pek tabii ki, kurumlara bunu anlatmak zor oldu, zaman aldı, hala da almakta ve tam istediğim noktaya ulaşabilmiş değilim. Açıkçası biraz da yoruldum, akışına bıraktım. Bir yandan da süreç içerisinde klasik yönetim danışmanlığını ve organizasyonel gelişimde akla gelen ne varsa hepsini tam gaz yapmaya devam ettim. (Özellikle adımın biraz özdeşleştiği norm kadro analizleri beni bırakmadı bende onları...) Ancak yine de başladığımız vizyon o günkü canlılığını koruyor. Çünkü zaman içerisinde çok ama çok faydasını gördüm ve 15+ yıllık yönetim danışmanlığı kariyerimde hala en etkili olduğunu gördüğüm şeyin peşindeyim; takımlar.

Neden Takımlarla İlgileniyorum?

Geleneksel bir tartışma vardır. Strateji mi kültür mü vs... Strateji dendiğinde bir amaç, hedef, yapı, hizmet modeli, sistemler, roller vb. yapısal unsurlar gelir akla... Kültür deyince de ilişkiler, kafa yapıları, alışkanlıklar, pek benimsenmese de değerler, insanlar, duygular... Biri diğerinden daha üstün değil, birbirini tamamlayan unsurlar... Ancak her dönem ağırlık merkezi değişebiliyor. Özellikle 80'lerden bu yana dünyanın artan karmaşasından ve belirsizliğinden dolayı kültür kavramının altı daha çok çizildi. Doğru bir kültüre sahip olmanın net bir stratejiye sahip olmaktan daha önemli olduğu vurgulandı. Çünkü;

• Liderler birbirine güvenmediğinde,
• Bir şeylerde uzlaşıyor gibi görünseler de gerçek ve sağlıklı çatışmalara giremediklerinde,
• Takım üyeleri birbirleri hakkında varsayımlara kapılıp bir diğerinin gerçek motivasyonunu göremediklerinde,
• Artan alınganlıkla & kişisel almalarla beraber enerji ve motivasyon da doğal olarak düştüğünde,
• 'Koskoca' liderlerin çocukluktan kalma travmaları iş yaşamında baş gösterdiğinde ve bununla nasıl baş edeceklerini bilmediklerinde,
• Kurumların neticede kişinin içindeki en canlı, en güçlü, en çocuksu ve en hakiki tutkuyu keşfettirmek, keşfetmek ve bunun arkasında durmakla ilgili bir derdi olmadığında...

stratejinin pek de bir önemi kalmıyor. En ufak bir değişim, kriz vb. anında devreye kültürel kodlar giriyor ve bizi kendi kaderimize doğru çekiyor. O noktada kurumların iki seçeneği oluyor;

• Ya yaşananlardan öğrenip & "lessons learned" yapıp, yüzleşip ilerlemek
• ya da eski maskeleri takınıp politik atmosferi eskisinden daha da gergin bir şekilde sürdürmeye devam etmek...

Günümüzde, gözlemleyebildiğim kadarıyla ilk seçeneği tercih edenlerin oranı oldukça az. Bu pek talep de edilmiyor gibi, çünkü insanın iç dünyasını ve takım evrensel yasalarını çok da tanımıyoruz. Bilmediğimiz için bazı şeylerin eksikliğini hissetmiyor, işleri oluruna bırakıyoruz, ama olmuyor.

Şirketlerin batmasının 5 temel nedeni var;

• Yönetim ve liderlik eksiklikleri
• Finansal yönetim & kaynak sorunları
• Organizasyonel kültür ve çalışma ortamı
• Yenilikçilik ve adaptasyon eksikliği
• Müşteri ilişkileri ve pazarlama stratejileri

Finans boyutu hariç tüm bu konular öncesinde de takımlar var. Görünmeyen faktör olarak takım içi ve takımlar arası ilişkiler...

Yapay Zeka Çağında Takımlar

Yapay zeka çoğumuzu heyecanlandırıyor ve ürkütüyor. Mesleklerin dönüşümü ortada... Peki ya takımlarda durum ne?

Araştırmalar şunu gösteriyor; yapay zeka çağında kurumsal organizasyonlarda takımların önemi ve rolü bazı açılardan değişse de, takım olmanın anlamı ve önemi hala büyük bir yer tutmaya devam edecek. Takımlar, insanların ve yapay zekanın birlikte çalışarak her iki tarafın da güçlü yönlerinden yararlanacağı şekilde yapılandırılacak. Görünen o ki yapay zeka, veri analizi, rutin işlerin otomasyonu ve karmaşık hesaplamalar gibi görevleri üstlenirken, insanlar yaratıcılık, eleştirel düşünme ve empati gerektiren rollerde daha etkin olacaklar.

Yapay zeka takımların çalışma biçimini nasıl değiştiriyor? Bu takımda takım üyelerinin hangi yetkinliği öğrenmesini zorunlu kılıyor? Buradaki en büyük zorluk nedir? Aşağıdaki tablo bunu özetliyor.

4 Kendiliğinden Gelişen Danışmanlık Hizmeti

Danışmanlıkta en güzel şey bir hizmeti müşteri ile beraber olgunlaştırmak. Şimdi bahsedeceğim 4 konu da böyle oldu. 4 konu da, özellikle günümüzde takımların önemine vurgu yapan, takımın gücünü ve derinliğini ortaya çıkarmaya çabalayan farklı ama birbirini destekleyen yaklaşımlardı...

Ennegram ile Takım Koçluğu Projeleri;

• Amacı: Takımın kendi hedefleri doğrultusunda potansiyelini tanıması ve gerçekleştirmesi
• Faydası: Ölçülebilir şekilde artan bireysel motivasyon ve takım takım performansı
• Süreç: Enneagram ile birey ve takım analizinin ardından genelde 3 - 6 seans takım dinamikleri koçluğu
• Hedef Kitle: Özellikle en üst seviyeden başlayarak liderlik takımları ve çevik & holokratik çalışan takımlar

"Gamestorming" ile Etkili Çalıştay Fasilitasyonu;

• Amacı: Stratejiden uygulamaya kritik atölye çalışmalarını modellemek ve uygulamak
• Faydası: Kısa sürede oldukça etkili ve içeriden üretilmiş iç görülere ve aksiyonlara ulaşmak
• Süreç: İhtiyaç anlama, çalıştay modelleme, uygulama ve raporlama
• Hedef Kitle: Özellikle strateji toplantılar başta olmak üzere tüm moderasyon gerektiren toplantılar

"Wisdom Network" & Bilgelik Ağları;

• Amacı: Şirket içinde uzman fasilitatör & moderatör ağı oluşturmak
• Faydası: Kurum içi iç görüleri şirket çalışanları ile toplamayı ve değerlendirmeyi öğrenmek
• Süreç: Ekip kurma, eğitim ve takip
• Hedef Kitle: Tüm değişim yöneticileri, İK'cılar ve yöneticiler

"Start-Up"lar için Liderlik ve Takım Gelişimi;

• Amacı: Büyüyen girişimlerin, STK'ların veya KOBİ'lerin yönetim kapasitelerini arttırmak
• Faydası: Doğru takım oluşturma, amaç birliği sağlama, yüksek performanslı takım kültürü yaratma
• Süreç: ihtiyaç analizi, eğitim ve gelişim süreci tasarımı, uygulama ve takip
• Hedef Kitle: Tüm start-up'lar ve kurumsallaşan STK'lar

Sonuç Yerine

Takımlarla ilgili beni etkileyen şeylerden biri de şu; iyi bir takım üyelerinin bireysel çabası ile gelebileceği tekil bilinç seviyelerinin üzerine çıkmalarını sağlayan ve adeta 'kolektif bilince' bağlanarak farklı bir 'akış' hali yaşayabilmelerini kolaylaştıran bir katalizör oluyor...

Caz müzikteki iyi bir "jam session" gibi...

Dilerim, takımın mucizesini tatmaya istekli müşteriler ile bu konuda farklı hikayeler yazmaya devam ederiz.

Emrah Akbalaban

Yönetim Danışmanı & Takım Dinamikleri Koçu

CBT